ناباروری در آقایان یکی از مشکلات رایج است که مردان را در سرتاسر دنیا درگیر میکند. این میتواند باعث ایجاد مشکل در بچه دار شدن افراد شود و چالشهای زیادی را برای فرد ایجاد کند. در این مطلب قصد داریم هرچه لازم است را درباره ناباروری در آقایان بررسی کنیم. با ما همراه باشید.
ناباروری در آقایان میتواند به دلایل متعددی ایجاد شود. شما برای تولید مثل سالم نیاز دارید که اسپرم سالمی تولید کنید و نعوظ و انزال درستی داشته باشید تا اسپرمها بتوانند به تخمکها برسند و لقاح را انجام دهند. برخی از رایجترین دلایلی که باعث ایجاد ناباروری در آقایان میشود شامل موارد زیر هستند.
در صورتی که شما و شریک جنسیتان به مدت یک سال برای بارداری تلاش کرده باشید و بدون انجام هیچ گونه اقدام پیشگیرانهای موفق به بچه دار شدن نشده باشید ممکن است هر یک از شما دارای مشکلی در سیستم تناسلی و تولید مثلی خود باشید. در این مواقع ممکن است پزشک متخصص هردوی شما را برای بررسی مشکلات احتمالی چک کند.
بخش عمده ای از علل ناباروری در آقایان، برمی گردد به اینکه اسپرم تولید نمی شود و یا اینکه کیفیت لازم را ندارد. یک مرد نرمال تقریباً حدود 100 میلیون اسپرم تولید میکند که البته برای باروری تنها یکی از آنها کافی ست؛ اما در واقع این امر در نظام خلقت به گونه ای برنامه ریزی شده که در نهایت تنها یکی از بهترین های آن اسپرم ها انتخاب می شود که اثرگذارتر است و کارایی بهتری دارد.
چرا آقایان نابارور میشوند؟ یکی از سوالاتی که ممکن است ذهن شما را هم درگیر کرده باشد. در این بخش به علت های شایع ناباروری در مردان اشاره کردهایم.
بیماری ها عفونی با شرایط التهابی نظیر بیماری اوریون سبب عفونت مجاری تناسلی یا التهاب و از بین رفتن بیضه ها در مرد می شوند. حدود 25% مردانی كه بعد از بلوغ دچار اوریون شده اند نابارور میشوند.
اختلالات هورمونی سبب حدود 2 الی 5 درصد مشكلات ناباروری در مردان می شود. تولید نامناسب هورمون های FSH و LH بر تولید هورمون مردانگی یا تستوسترون و تولید اسپرم تأثیر دارند.
عوامل مختلفی وجود دارند که در ایجاد ناباروری در آقایان مؤثراند. برخی از مهمترین این عوامل شامل موارد زیر هستند.
استفاده از مواد مخدر و داروهای غیرمجاز که باعث کوچک شدن بیضه و کاهش تولید اسپرم میشوند مانند استروییدهای آنابولیک و یا مصرف ماریجوانا و کوکایین که باعث کاهش تعداد و کیفیت اسپرم میگردند.
مردانی که سیگار میکشند تعداد اسپرم کمتری نسبت به سایر مردان دارند. استشمام بوی سیگار دیگران هم میتواند تاثیر داشته باشد.
استرس میتواند باعث اختلال هورمونی شود، استرس شدید و یا طولانی مدت ممکن است باعث ناباروری شود.
چاقی میتواند باعث تغییرات سطح هورمونی که کاهش دهنده باروری هستند، میشود.
یکی از علت های ناباروری در مردان می تواند دوچرخه سواری برای مدت طولانی باشد؛ چرا که بدلیل گرما و فشار وارد شده به بیضه ها ممکن است بتواند باعث نازایی گردد.
وارد آمدن ضربه، برخورد توپ و اصابت اشیا و بخصوص توپ در حین ورزش نیز گاهی ممكن است به كاهش عملكرد دستگاه تناسلی یا حتی توقف اسپرمسازی بینجامد.
اشتغال در اموری خاص و مداوم مثل رانندگی سبب حبس هوا و افزایش دمای ناحیه تناسلی میشود. برخی افراد كه با مواد سمی چون اكسید اتیلن، كلرید وینیل، مس، مواد رادیواكتیویته، اشعه، کادمیوم و جیوه سرو كار دارند نیز در صورت رعایت نكردن توصیههای حفظ سلامت كارشان به ناباروری میكشد.
ابتلا به این بیماری سبب تخریب DNA مردان شده، به ناباروری منتهی میشود. هر قدر وزن فرد و میزان قند خون او از حد طبیعی افزایش یافته باشد نیز تخریب گستردهتر خواهد شد.
بیشتر بخوانید: دیابت(قند خون بالا)چیست؟ علائم و روش های درمان دیابت
تحقیقات در این زمینه محدود است ولی بعضی از مکمل ها که ممکن است باروری را افزایش دهند شامل:
مصرف استروژنهای گیاهی در پایین آوردن میزان استروژن در مردان و درمان ناباروری موثر است. استفاده از مواد غذایی مانند لوبیا سبز، باقلا و سویا در درمان ناباروری مردان بسیار موثر است. در ناباروری مردان دو جنبه کمبود تستوسترون و کمبود اسپرم بررسی میشود و باز مشکلات ناشی از اسپرم هم میتواند به دلیل اختلالات در حرکت اسپرم، شکل یا تعداد آن باشد.
از طرفی برخی مرغداریها برای اینکه مرغها زودتر گوشتی و پروار شوند به مرغها هورمون تزریق میکنند که در نهایت اینها وارد بدن شده و موجب اختلالات هورمونی میشود. برای خنثی کردن این هورمونها که در ناباروری مردان هم مؤثر است از فیتو استروژنهای گیاهی استفاده میکنیم که ممکن است در ابتدای امر عجیب به نظر برسد که برای درمان میزان استروژن دوباره از استروژن استفاده میکنیم ولی با استروژن گیاهی در واقع میزان استروژن را به روش علمی در بدن پایین میآوریم. مواد غذایی که لگوم دارند مانند باقلا، لوبیا سبز و سویا که جزو این گروه هستند استروژن گیاهی دارند که در پایین آوردن میزان هورمون استروژن بسیار موثرند.
نخستین آزمایشی که برای مرد درخواست میشود آزمایش بررسی و آنالیز مایع منی semen analysis test است.
برای تشخیص ناباروری در آقایان پزشک متخصص ابتدا یک بررسی و معاینه فیزیکی انجام میدهد. در ادامه بسته به وضعیت فرد مورد نظر ممکن است آزمایشات و روشهای تشخیصی مختلفی را انتخاب کند. برخی از مهمترین این روشهای تشخیصی شامل موارد زیر هستند.
برای انجام این آزمایش حداقل دو نمونه مایع منی مختلف از شما گرفته خواهد شد. در ادامه مایع منی شما از نظر مقدار مایع منی، میزان یکنواختی و اسیدی بودن آن، تعداد اسپرمهای ساخته شده، نوع و شکل آنها مورد بررسی قرار می گیرد.
پزشک شما ممکن است از آزمایش خون برای بررسی سطح هورمون و رد سایر مشکلات استفاده کند. آزمایشهای تصویربرداری، مانند سونوگرافی، ممکن است برای بررسی بیضهها، رگهای خونی و ساختارهای داخل کیسه بیضه استفاده شود.
در صورتی که آزمایش مایع منی شما نشان دهد که اسپرم کافی ندارید و یا به طور کلی اسپرمی ندارید لازم است که بیوپسی بیضه انجام شود. در این روش قسمت کوچکی از بافت بیضه برداشته میشود و زیر میکروسکوپ بررسی میشود.
بسیاری از زوج هایی که با مشکل تعداد کم اسپرم جهت دستیابی به بارداری طبیعی مواجه هستند، می توانند از تکنیک های کمک بارور کننده نظیر تلقیح داخل رحم (IUI) یا لقاح خارج رحمی (IVF) جهت بارداری موفقیت آمیز استفاده کنند. یعنی ما در یک محیط طبیعی آزمایشگاهی، اسپرم و تخمک را از زوجین گرفته و پس از لقاح و تشکیل جنین آن را به رحم مادر تزریق میکنیم.
امروزه تکنیک های کمک باروری کمک کرده تا حتی برای مردانی که در حالت عادی اسپرم ندارند، بتوان با استفاده از جراحی تعداد معدودی از اسپرم را از بافت بیضه استحصال کرده تا فرد بتواند صاحب فرزند شود. با این روش حدود 50 درصد علل ناباروری در مردانی که مشکل اسپرم دارند قابل حل است.
درمان ناباروری در مردان احتمال دارد تا چندین ماه یا سال به طول انجامد؛ به همین خاطر باید در درمان ناباروری، زن و مرد باهم مشاركت داشته باشند و اگر ناباروری قابل درمان نباشد، یکی از پیشنهادات ما تلقیح مصنوعی با اسپرم اهدا كننده است. البته روش تکثیر سلول های بنیادی اسپرم ساز انسانی در آزمایشگاه برای اولین بار در جهان توسط محققان ایرانی میسر شده که از آن به عنوان سنگ بنای روش های نوین درمان ناباروری مردان می توان نام برد.
درمان ناباروری در آقایان به طور کلی به علت ناباروری بستگی دارد. برخی از رایجترین درمانهایی که برای افراد در نظر گرفته میشود شامل موارد زیر هستند.
این روش به طور کلی به صورت مداخله در فرآیند لقاح انجام میشود که میتواند به شکلهای مختلفی انجام شود. لقاح مصنوعی، IVF، GIFT و... برخی از روشهای کمک باروری هستند.
در صورت داشتن اختلال هورمونی که باعث ناباروری شما میشود، درمان هورمونی ممکن است به شما کمک کند. عدم تعادل هورمونی میتواند بر نحوه بلوغ اسپرم تأثیر بگذارد. در این موارد ممکن است یک برنامه دارویی شامل آنتی بیوتیک یا گنادوتروپین برای شما در نظر گرفته شود.
پزشک شما ممکن است از جراحی برای رفع مشکلاتی که مانع از ساخت، بلوغ یا انزال اسپرم میشود، استفاده کند. جراحی میتواند به برداشت وریدهای متورم در کیسه بیضه، اتصال مجدد یا باز کردن لولههای مسدود شده و بهبود کیفیت اسپرمها کمک کند.
اگر قصد دارید برای بررسی ناباروری به پزشک مراجعه کنید بهتر است برخی از نکات را از قبل بدانید.
در صورتی که شما و همسرتان برای یک سال متوالی بدون روشهای پیشگیرانه برای بارداری اقدام کردهاید و موفق نشدهاید ممکن است دارای مشکلات باروری باشید. در این زمان بهتر است به یک پزشک متخصص مراجعه کنید تا از نظر باروری شما را بررسی کند.
انجام برخی از تغییرات میتواند باعث کاهش شانس ناباروری در مردان شود. برخی از بهترین توصیههای ممکن شامل موارد زیر هستند.
برای مطالعه بیشتر: پروستات چیست و چه عوارضی دارد؟
احتمال ایجاد ناباروری در برخی از آقایان بیشتر است. این مردان ممکن است دارای یک یا چند مورد از ریسک فاکتورهای زیر باشند.
جمعبندی
ناباروری یکی از مشکلات شایع در جهان است که اثرات روحی و فشار اجتماعی زیادی را برای افراد به وجود میآورد. آمارها نشان میدهند که نیمی از موارد ناباروری به دلیل مشکلات در شریک جنسی مرد ایجاد میشوند و این اهمیت این موضوع را بیشتر میکند. عوامل مختلف زیادی وجود دارند که میتوانند بر روی باروری افراد تأثیر بگذارند که آنها را در بالا توضیح دادیم.
روشهای درمانی مختلفی نیز بسته به نوع ناباروری که ممکن است با آن رو به رو باشید وجود دارند. اگرچه ناباروری میتواند یک چالش جدی در زندگی افراد ایجاد کند در اکثر موارد میتوان راه درمانی برای آن پیدا کرد و در موارد دیگر نیز میتوان از روشهای جایگزینی مانند لقاح مصنوعی استفاده کرد.
مورد تایید و بازبینی شده توسط:
دکتر مهران غزالی بینا(فلوشیپ علوم آزمایشگاهی)
برخلاف تصور اغلب افراد پس از وازکتومی نیز ممکن است بتوان دوباره باروری را تجربه کرد. مطالعات نشان میدهند که اکثر بیمارانی که کمتر از ۱۰ سال پیش وازکتومی خود را انجام دادهاند، ۹۰ درصد شانس داشتن اسپرم در انزال پس از جراحی را دارند.
غده هیپوفیز در مغز هورمونهایی به نام گنادوتروپین ترشح میکند که بیضهها را برای تولید اسپرم تحریک میکند. در تعداد کمی از موارد، ناباروری مردان به دلیل سطوح ناکافی این گنادوتروپینها ایجاد میشود. مصرف این هورمونها به عنوان دارو ممکن است تولید اسپرم را افزایش دهد.
ناباروری ۱۸۶ میلیون نفر را در سراسر جهان تحت تأثیر قرار میدهد که در نیمی از موارد، مشکل از شریک جنسی مرد است. برخی از مطالعات نشان میدهد که ناباروری مردان حدود ۱۰٪ تا ۱۵٪ از مردان در ایالات متحده را که در تلاش برای باردار شدن هستند، تحت تأثیر قرار میدهد.
ارسال نظر