هورمون رشد یکی از هورمونهای مهم در بدن است که فعالیتهای زیادی را انجام میدهد. آزمایش هورمون رشد میزان این هورمون در بدن را مورد بررسی قرار میدهد و به تشخیص بیماریها و مشکلات ناشی از افزایش یا کاهش هورمون رشد کمک میکند.
برای استفاده از پذیرش آنلاین، لطفاً یک روز قبل و در بازه زمانی ۷ تا ۱۱:۳۰ صبح با ما از طریق واتساپ در ارتباط باشید..
درخواست پذیرش آنلاینهورمون رشد(GH) هورمونی است که برای رشد و نمو طبیعی در کودکان ضروری است. این هورمون رشد خطی مناسب استخوان را از بدو تولد تا بلوغ تقویت میکند. در کودکان و بزرگسالان، هورمون رشد به تنظیم میزان تولید انرژی از غذا(متابولیسم) و تولید لیپیدها، پروتئینها و گلوکز(قند) در بدن کمک میکند. همچنین به تنظیم تولید گلبولهای قرمز و توده عضلانی کمک میکند. هورمون رشد توسط غده هیپوفیز، غده کوچکی که در پایه مغز قرار دارد، تولید میشود. کاهش یا افزایش این هورمون میتواند منجر به ایجاد عوارض جانبی برای افراد شود. به همین دلیل نیز پزشکان از آزمایش growth hormone برای اندازهگیری میزان این هورمون استفاده میکنند.
آزمایش Growth hormone به دلایل مختلفی ممکن است توسط پزشکان درخواست شود. برخی از مهمترین دلایل شامل موارد زیر هستند:
آزمایش GH در موارد متعددی ممکن است توسط پزشک برای شما در نظر گرفته شود. برخی از رایجترین این موارد شامل موارد زیر هستند.
در بسیاری از موارد ممکن است شما نیاز به انجام آزمایش هورمون رشد داشته باشید. در صورتی که میزان هورمون رشد در بدن بیش از حد طبیعی و یا کمتر از حد طبیعی باشد، باعث ایجاد علائمی میشود و پزشک در اکثر موارد با مشاهده این علائم آزمایش هورمون رشد را برای شما درخواست خواهد کرد. از مهمترین این دلایل شامل:
از آن جا که هورمون رشد به صورت ضربهای در بدن آزاد میشود اندازهگیری آن به صورت تحریک و سرکوب انجام میشود. برای انجام آزمایش growth hormone پس از ۱۰ تا ۱۲ ساعت ناشتایی یک نمونه خون از ورید بازویی گرفته شده سپس روش تحریک یا سرکوب استفاده میشود که یکی از انواع آن استفاده از تزریق داخل وریدی است. سپس در فواصل زمانی مشخص نمونههای دیگری گرفته میشود و در نهایت نتیجه آزمایش با استفاده از این نمونهها مشخص میشود.
در صورتی که نتیجه آزمایش growth hormone بالاتر یا پایینتر از حد نرمال باشد میتواند نشان دهنده بیماریها یا مشکلات سلامتی مختلفی باشد. نتایج بالاتر از حد طبیعی آزمایش هورمون رشد میتواند نشانهای از موارد زیر باشد:
همچنین سطح پایین هورمون رشد ممکن است نشان دهنده موارد زیر باشد:
در طول آزمایش growth hormone یک متخصص مراقبتهای بهداشتی با استفاده از یک سرنگ از وریدهای بازویی شما یک نمونه خون میگیرد. سپس با استفاده از تزریق داخل وریدی یا روشهای دیگر تحریک یا سرکوب صورت میگیرد و پس از گذشت زمانهای منظم نمونههای دیگری نیز از بیمار تهیه میشود.
در برخی از موارد ممکن است آزمایش growth hormone به تنهایی برای نتیجهگیری کافی نباشد. در این موارد ممکن است پزشک در کنار آزمایش GH مجموعهای از تستهای مکمل دیگر را در نظر بگیرد که میتوانند شامل موارد زیر باشند:
این تست یکی از تستهای مکمل مهم برای آزمایش GROWTH HORMONE است. هورمون رشد، تولید فاکتور رشد شبه انسولین(IGF-۱) را تحریک میکند. این هورمون به رشد و نمو طبیعی استخوان و بافت کمک میکند. با این حال، برخلاف GH، سطح آن در طول روز در خون پایدار است. این امر IGF-۱ را به یک شاخص مفید برای میانگین سطح GH تبدیل میکند و آزمایش IGF-۱ اغلب برای کمک به ارزیابی کمبود GH یا افزایش GH استفاده میشود.
هورمون رشد میتواند تولید IGFBP۳(پروتئین اتصال دهنده فاکتور رشد شبه انسولین ۳) را تحریک کند. سطح در گردش این پروتئین به عنوان معیاری برای عملکرد/فعالیت هورمون رشد استفاده میشود و به ویژه در کودکان کمتر از ۳ سال به عنوان یک تست تکمیلی مفید در کنار آزمایش Growth hormone به کار میرود. آزمایش GH و آزمایش IGF-۱ همچنین میتوانند برای نظارت بر درمان تومور هیپوفیز که GH اضافی تولید میکند، استفاده شوند. در صورت وجود تومور، میتوان سطح GH و IGF-۱ را پس از برداشتن تومور اندازهگیری کرد تا مشخص شود که آیا کل تومور با موفقیت برداشته شده است یا خیر. ممکن است آزمایشها در فواصل منظم حتی سالها پس از آن برای نظارت بر تولید هورمون رشد و تشخیص عود تومور درخواست شوند.
آزمایش growth hormone میتواند به صورت تحریک یا سرکوب صورت بگیرد که برای این کار ممکن است از تزریق داخل وریدی یا روشهای دیگر استفاده شود.
هزینه آزمایش growth hormone با توجه به آزمایشگاهی که قصد دارید در آن آزمایش بدهید متفاوت است.
نتایج طبیعی آزمایش growth hormone به طور کلی به صورت زیر است:
آزمایش growth hormone در کودکان دارای اهمیت زیادی است. هورمون رشد در کودکان وظایف زیادی به عهده دارد و بر رشد جسمی کودک تأثیرگذار است. این آزمایش میتواند کمبود یا افزایش هورمون رشد در کودکان و عوارض احتمالی آن را بررسی کند.
در صورتی که هورمون رشد در کودکان کاهش یابد موجب ایجاد برخی از علائم میشود که مهمترین آنها شامل موارد زیر هستند:
در صورتی که هورمون رشد در بزرگسالان کاهش پیدا کند برخی از علائم زیر ممکن است ایجاد شوند:
یکی از مواردی که توسط آزمایش growth hormone مورد سنجش قرار میگیرد تشخیص غول پیکری است. در صورتی که میزان هورمون رشد در کودکان بیش از حد طبیعی باشد رشد طولی استخوانها پس از سن بلوغ متوقف نمیشود و در اثر ادامه پیدا کردن این رشد کودک دارای قد بسیار بلندی خواهد شد، از دیگر نشانههای بیماری غول پیکری میتوان به ضخیم شدن اجزای صورت، ضعف عمومی، تاخیر در بلوغ و سردرد اشاره کرد. همچنین یکی از نکات مهم دیگری که لازم است به آن توجه داشته باشید این است که اگر افزایش هورمون رشد در اثر تومورهای هیپوفیز باشد ممکن است باعث از دست دادن بینایی در افراد شود.
آزمایش growth hormone همچنین میتواند در بررسی بیماری آکرومگالی در بزرگسالان نیز مورد استفاده قرار بگیرد. در طی این بیماری میزان هورمون رشد در بدن بزرگسالان به طور قابل توجهی افزایش پیدا میکند که منجر به ایجاد عوارض زیر خواهد شد.
در صورت عدم درمان، هم آکرومگالی و هم ژیگانتیسم میتوانند منجر به عوارضی مانند دیابت نوع ۲، افزایش خطر بیماریهای قلبی عروقی، فشار خون بالا، آرتروز و به طور کلی کاهش طول عمر شوند.
برای انجام آزمایش هورمون رشد معمولاً چندین نمونه خون، که در فواصل زمانی مشخص از رگها گرفته میشوند مورد استفاده قرار میگیرند. این نمونهها ممکن است پس از ناشتایی و استراحت، پس از یک دوره ورزش شدید یا پس از نوشیدن محلول گلوکز(قند) گرفته شوند.
برای سنجش Growth hormone چند روش آزمایشگاهی مختلف وجود دارد. با توجه به این که هورمون رشد در خون به صورت ضربانی آزاد میشود و سطح آن در خون بسیار متغیر است علاوه بر روشهای مستقیم در بسیاری از موارد از روشهای غیرمستقیم نیز استفاده میشود. روشهای مستقیم برای سنجش هورمون GH شامل موارد زیر هستند.
روشهای ایمونواسی برای سنجش این هورمون در سرم یا پلاسما مورد استفاده قرار میگیرند. این روش خود شامل چندین روش است.
این روش با استفاده از رادیو ایزوتوپها میزان این هورمون را در خون بررسی میکند.
این روش رایجتر از روش قبلی است و در آن از آنزیمها برای بررسی سطح هورمون رشد استفاده میشود.
این روش دقیقترین شیوه ایمونواسی است و بیشتر در آزمایشگاههای مدرن مورد استفاده قرار میگیرد.
این روش که بیشتر برای بررسی ایزوفرمهای مختلف هورمون رشد کاربرد دارد استفاده چندانی در روتین کلینیکی ندارد و بیشتر برای تحقیقات استفاده میشود. روشهای غیر مستقیم نیز در بسیاری از موارد ممکن است به کار بروند. در این روشها به دلیل سطح ناپایدار GH از مارکرهای پایدارتری مانند IGF-۱ و IGFBP-۳ استفاده میشود که بازتابی از ترشح کلی GH هستند. روشهای غیرمستقیم خود دارای تستهای تحریکی و مهاری هستند.
یکی از رایجترین روشها برای سنجش هورمون رشد روش الایزا است. کلیدیترین ویژگیهای این روش شامل موارد زیر هستند. این روش به صورت اختصاصی و بر پایه اتصال آنتی ژن آنتیبادی عمل میکند. در واقع در این روش هورمون رشد به عنوان آنتی ژن عمل میکند و به آنتیبادیهای اختصاصی خود متصل میشود.
1. حساسیت و دقت بالا
روش الایزا دارای حساسیت و دقت بسیار بالایی است. این روش میتواند حتی مقادیر پایین هورمون رشد در نمونههایی مانند سرم و پلاسما را تشخیص دهد.
2. ایمنی
روش الایزا نیازی به کار با مواد رادیو اکتیو ندارد و از این نظر میتواند ایمنی بیشتری را به خصوص برای کارکنان آزمایشگاه فراهم کند. همچنین کار با این روش نیز راحتتر است.
3. کمی سنجی
الایزا یک روش سنجش کمی است و مقدار هورمون رشد را به صورت دقیق نشان میدهد. با این حال به دلیل ترشح ضربانی هورمون رشد نتایج الایزا به تنهایی در اکثر موارد کافی نیست و نتیجه این تست در کنار تستهای دیگر برای بررسی فرد به کار میرود.
یکی از روشهای پیشرفته و پرکاربرد برای سنجش هورمون رشد در آزمایشگاههای مدرن و پیشرفته روش کمی لومینسانس است. مبنای کلی این روش شامل مراحل زیر است.
دقت کنید در این روش میزان نور ساطع شده با میزان هورمون رشد نسبت مستقیم دارد و هرچه میزان هورمون رشد بیشتر باشد شدت نور نیز بیشتر است.
روش CLIA یکی از پیشرفتهترین و پرکاربردترین روشها برای سنجش هورمون رشد در آزمایشگاههای مدرن است که دارای مزایای زیادی میباشد. برخی از مهمترین مزایای استفاده از این روش شامل موارد زیر هستند.
این روش میتواند حتی مقادیر کم هورمون رشد را در خون بررسی کند و از سایر روشها دقت و حساسیت بالاتری دارد.
در این روش از آنتیبادیهای اختصاصی استفاده میشود و به همین دلیل نیز دارای اختصاصیت بیشتری است و تداخل کمتری با هورمونها و پروتئینهای مشابه دارد.
این شیوه میتواند آزمایش را در زمان کوتاهتری انجام دهد. همچنین میتواند با این روش حجم نمونههای بالا را نیز بررسی کرد.
در این روش نیز از رادیو ایزوتوپها استفاده نمیشود و به همین دلیل نیز ایمنی بسیار بالاتری خواهد داشت.
نتایج این روش معمولاً از روشهای دیگر دقیقتر و پایدارتر است.
هورمون رشد به صورت ضربانی آزاد میشود، بنابراین اندازهگیری تکی سطح خون معمولاً از نظر بالینی مفید نیست. بنابراین آزمایش هورمون رشد به صورت تحریک و سرکوب انجام میشود. آزمایشهای تحریک GH به تشخیص کمبود GH و کمکاری هیپوفیز کمک میکنند. برای آزمایش تحریک، پس از ۱۰ تا ۱۲ ساعت ناشتایی، نمونه خون گرفته میشود. سپس، تحت نظارت دقیق پزشکی، محلولی از مادهای که به طور معمول ترشح هورمون رشد(GH) را از هیپوفیز تحریک میکند، به شما تزریق میشود. سپس نمونههای خون در فواصل زمانی مشخص گرفته میشوند و سطح هورمون رشد در هر کدام آزمایش میشود تا مشخص شود که آیا غده هیپوفیز برای تولید سطح مورد انتظار هورمون رشد تحریک شده است یا خیر. از آنجایی که ورزش به طور معمول باعث افزایش هورمون رشد میشود، میتوان از ورزش شدید نیز به عنوان محرک ترشح هورمون رشد استفاده کرد.
آزمایشهای سرکوب هورمون رشد با تعیین اینکه آیا تولید هورمون رشد توسط قند خون بالا سرکوب میشود یا خیر، به تشخیص افزایش هورمون رشد کمک میکنند. برای آزمایش سرکوب، پس از ۱۰ تا ۱۲ ساعت ناشتایی، نمونه خون گرفته میشود. سپس یک محلول گلوکز استاندارد (یا بر اساس وزن در کودکان یا ۱۰۰ گرم گلوکز استاندارد در بزرگسالان) برای نوشیدن به شما داده میشود. نمونههای خون در فواصل زمانی مشخص گرفته میشوند و برای هورمون رشد آزمایش میشوند تا مشخص شود که آیا غده هیپوفیز به اندازه کافی توسط دوز گلوکز سرکوب شده است یا خیر.
آزمایشگاهی که میخواهید در آن آزمایش Growth hormone انجام دهید دستور العملهای خاصی را برای شما در نظر خواهد گرفت. هر دستورالعملی که به شما داده میشود را دنبال کنید. در بیشتر موارد، باید ناشتا باشید. ممکن است لازم باشد قبل از جمعآوری، مدتی استراحت یا ورزش شدید انجام دهید.
کودکان و نوجوانانی که قرار است آزمایش هورمون رشد بدهند باید چند روز قبل از آزمایش برای درمان با استروئیدهای جنسی آماده شوند. چنین درمانی تعداد پاسخهای GH به تحریک را که به طور کاذب پایین هستند، کاهش میدهد. پزشک متخصصی که آزمایش GH را درخواست میکند، باید نسخهای از این داروها را در اختیار والدین کودک قرار دهد. برخی از پزشکان مراقبتهای بهداشتی نیز قبل از آزمایش، پروپرانولول تجویز میکنند تا تعداد پاسخهای GH به تحریک که به طور کاذب پایین هستند را کاهش دهند.
هورمون رشد(GH: Growth Hormone) یکی از مهمترین هورمونهای مترشحه از غده هیپوفیز قدامی است که نقش کلیدی در رشد، متابولیسم، بازسازی بافتها و ترکیب بدن ایفا میکند. اما برخلاف بسیاری از هورمونها، ترشح GH در بدن ثابت نیست و تحت تأثیر عوامل مختلفی از جمله ریتم شبانهروزی، وضعیت بدن و سطح استرس تغییر میکند. به همین دلیل، تفسیر تست GH نیازمند توجه به این متغیرها است.
GH در طول شبانهروز نوسان دارد. بیشترین ترشح آن معمولاً در زمان خواب عمیق (Deep sleep) رخ میدهد و در ساعات صبح کاهش مییابد. همین الگوی نوسانی باعث میشود که یک نمونه خون منفرد، تصویر دقیقی از سطح واقعی GH بدن ارائه ندهد.
تغییر وضعیت بدن از خوابیده به ایستاده میتواند ترشح GH را تحت تأثیر قرار دهد. بهطور کلی، ترشح GH در وضعیت ایستاده کمی بیشتر است، زیرا تغییرات همودینامیک و فشار خون میتوانند محور هیپوتالاموس ـ هیپوفیز را تحریک کنند.
استرسهای جسمی و روانی هر دو بر ترشح GH اثرگذارند. ورزش شدید، هیپوگلیسمی یا حتی اضطراب حین نمونهگیری میتوانند باعث افزایش موقت سطح GH شوند. این نکته اهمیت دارد، زیرا ممکن است نتایج آزمایش در شرایط استرسزا با سطح واقعی هورمون متفاوت باشد.
برخی از مهمترین پارامترهای مورد بررسی در آزمایش هورمون رشد شامل موارد زیر هستند.
این پارامتر سطح ثابتتری دارد و میتواند به عنوان یک بازتاب کلی از ترشح هورمون رشد در بدن به حساب بیاید. سطح این پارامتر در تشخیص کمبود هورمون رشد و آکرومگالی دارای اهمیت بسیار زیادی است.
این پارامتر در واقع همان پروتئین حملکننده IGF-۱ است و در ارزیابی رشد در کودکان و نوجوانان دارای اهمیت بسیار زیادی است.
همچنین برخی از پارامترهای جانبی مانند قند خون و هورمونهای تیروئیدی و کورتیزول، قد، وزن و سرعت رشد نیز ممکن است تحت بررسی قرار بگیرند.
جمعبندی
مورد تایید و بازبینی شده توسط:
دکتر مهران غزالی بینا(فلوشیپ علوم آزمایشگاهی)
مطالعات و تحقیقات نشان میدهند که مصرف غذاهایی که دارای آرژنین هستند میتواند بر افزایش هورمون رشد تاثیر گذار باشد. گوشت قرمز، بادام، ماهی، برنج قهوهای و سویا از منابع غذایی هستند که دارای مقادیر کافی از آرژنین هستند.
ارسال نظر