7 صبح الی 7 بعدازظهر روزهای غیر تعطیل
7 صبح الی 6 بعدازظهر روزهای پنجشنبه

تیروئید پرکار چیست؟ علائم و نحوه درمان پرکاری تیروئید

تاریخ: ۱۴۰۴/۰۲/۲۲ تعداد بازدید: ۳۲

پرکاری تیروئید، علائم، نحوه تشخیص و روش های درمان

تیروئید یکی از غدد مهم بدن است که در تنظیم بسیاری از ساز و کارهای بدن افراد نقش دارد.  کاهش یا افزایش عملکرد این غده می تواند تاثیرات مختلفی بر روی بدن افراد بگذارد. به همین دلیل نیز پایش این بیماری و آشنایی با علائم، نحوه تشخیص و درمان آن دارای اهمیت بسیار زیادی است.

پرکاری تیروئید چیست؟ 

پرکاری تیروئید که تحت عنوان تیروئید پرکار نیز شناخته می شود در واقع به مرحله ای اشاره دارد که غده تیروئید بیش از حد نیاز طبیعی بدن هورمون‌های تیروئیدی می‌سازد. پرکاری تیروئید می تواند منجر به ایجاد تغییرات بسیاری در بدن شما شود. برخی از مهم ترین مواردی که در هنگام پرکاری تیروئید ممکن است با آن‌ها رو به رو شوید شامل افزایش ضربان قلب، کاهش وزن بدون دلیل، افزایش کاذب اشتها و اضطراب هستند.

پرکاری تیروئید چیست؟

غده تیروئید چیست و عملکرد آن چگونه است؟ 

غده تیروئید یکی از مهم ترین غدد بدن است که دارای نقش مهمی در سوخت و ساز و متابولیسم دارد. از مهمترین مواردی که به کمک غده تیروئید و هورمون های تیروئیدی تنظیم می شوند می توان به تنظیم ضربان قلب، تنظیم فعالیت دستگاه گوارش، سیستم عصبی و حفظ سلامت پوست و مو اشاره کرد. این غده به شکل پروانه‌ای است و در پایین گردن و دقیقا بالای استخوان ترقوه قرار گرفته است.

 

این غده هورمون های مختلفی ترشح می کند که شامل تری یدوتیرونین(T3)، تیروکسین(T4) و هورمون کلسی تونین است. این هورمون ها به کمک همدیگر و با استفاده از ارتباطاتی که بین آن ها وجود دارد فعالیت های بدن را تنظیم می کنند و هر گونه کاهش یا افزایش در مقادیر آن ها می تواند بر روی فعالیت های بدن موثر باشد.

پرکاری تیروئید در مقابل کم کاری تیروئید

کم کاری و پرکاری تیروئید دو وضعیت متفاوت هستند که در اثر تغییر در مقادیر هورمون تیروئید ایجاد می شوند. با این حال این دو وضعیت دارای علائم مختلفی هستند و می توانند تاثیرات متفاوتی بر روی بدن فرد داشته باشند.

علت پرکاری تیروئید

تیروئید پرکار می تواند در اثر برخی از بیماری ها و مشکلات سلامت ایجاد شود. برخی از رایج ترین این بیماری ها شامل موارد زیر هستند.

بیماری گریوز از علت های پرکاری تیروئید

بیماری گریوز در واقع یک بیماری خود ایمنی است که باعث می شود غده تیروئید بیش از حد لازم فعالیت کند و شما به تیروئید پرکار مبتلا شوید. این بیماری به طور کلی به صورت ژنتیکی بروز می کند و می تواند در زنان زیر ۴۰ سال بیشتر بروز کند.

ندول های تیروئید(بیماری پلامر)

این بیماری که بیشتر در افراد مسن رخ می دهد، به صورت افزایش فعالیت در بافت تیروئید است که در نتیجه باعث تولید مقادیر بیشتری از هورمون های تیروئیدی می‌شود.

تیروئیدیت از علت های تیروئید پرکار

در این بیماری تیروئید ملتهب می شود و هورمون های تیروئیدی به خون نشت پیدا می کنند. اگرچه این مشکل بیشتر باعث کم کاری تیروئید می شود اما می تواند در برخی از موارد پرکاری تیروئید نیز دیده شود.

علت پرکاری تیروئید

چه کسانی بیشتر در معرض تیروئید پرکار هستند؟

وجود برخی از شرایط باعث افزایش ابتلا به تیروئید پرکار می شود. رایج ترین این شرایط شامل موارد زیر هستند.

  • سن بین ۴۰ تا ۶۰ سال
  • داشتن سابقه خانوادگی در تیروئید پرکار
  • مصرف مقدار زیادی ید به واسطه غذاها
  • بارداری
  • دیابت نوع ۱
  • بیماری آدیسون
  • کم خونی های شدید
  • سیگار کشیدن
  • علائم پرکاری تیروئید

    در صورتی که شما دارای تیروئید پرکار باشید، ممکن است با مجموعه‌ای از علائم رو به رو شوید که برخی از رایج ترین آن ها شامل موارد زیر هستند:

  • احساس عصبی یا اضطراب
  • احساس بداخلاقی
  • نوسانات خلقی
  • داشتن انرژی بیشتر یا کمتر از حد معمول
  • مشکل در بلع
  • تیروئید متورم به نام گواتر(شما ممکن است تورم را در قاعده گردن خود مشاهده کنید)
  • کاهش وزن ناگهانی بدون دلیل
  • ضربان قلب سریع یا ناهموار یا تپش قلب 
  • اجابت مزاج بیشتر از حد معمول
  • افزایش گرسنگی
  • عرق کردن
  • ضعف عضلانی
  • لرزش دست و انگشتان 
  • بی خوابی 
  • نازک شدن پوست
  • شکستگی یا ریزش مو
  • تغییرات در پریود 
  • درد چشم
  • علائم پرکاری تیروئید

    علائم پرکاری تیروئید در زنان

    پرکاری تیروئید در زنان یکی از شایع‌ترین اختلالات غدد درون‌ریز است که می‌تواند عملکرد طبیعی بدن را به‌طور جدی تحت‌تأثیر قرار دهد. در زنان، این اختلال می‌تواند علائمی مشابه با سایر بیماری‌ها ایجاد کند، به همین دلیل تشخیص دقیق از طریق آزمایش‌های هورمونی و بررسی وضعیت بالینی بیمار اهمیت زیادی دارد. از جمله علائم پرکاری تیروئید در زنان عبارتند از:

  • تپش قلب یا ضربان سریع و نامنظم 
  • احساس اضطراب، بی‌قراری یا تحریک‌پذیری بیش‌ازحد
  • کاهش وزن بدون دلیل با وجود اشتهای خوب یا افزایش‌یافته
  • تعریق زیاد حتی در هوای خنک
  • عدم تحمل گرما(حساسیت غیر عادی به گرما)
  • لرزش دست‌ها یا انگشتان
  • بی‌نظمی در چرخه قاعدگی یا توقف کامل آن
  • ریزش مو و نازک شدن تارهای مو
  • افزایش حرکات روده (اسهال خفیف یا مکرر)
  • اختلال در خواب یا بی‌خوابی
  • ضعف عضلانی، به‌ویژه در بازوها و ران‌ها
  • پوست نازک و شکننده
  • افزایش اضطراب یا بروز حملات پانیک
  • برآمدگی خفیف یا قابل‌مشاهده در ناحیه گلو(بزرگ شدن تیروئید یا گواتر)
  • کاهش تمرکز و اختلال در حافظه کوتاه‌مدت
  • علائم پرکاری تیروئید در زنان

     

    علائم پرکاری تیروئید در مردان

    علائم پرکاری تیروئید در مردان ممکن است به‌طور پنهان یا با شدت کمتری نسبت به زنان بروز کند، اما تأثیر آن بر سلامت عمومی و عملکرد فیزیکی و روانی قابل‌توجه است. این وضعیت معمولا با علائم زیر همراه است: 

    • تپش قلب یا افزایش ضربان در حالت استراحت 
    • کاهش وزن ناخواسته با وجود اشتهای طبیعی یا افزایش‌یافته
    • احساس بی‌قراری، اضطراب یا تحریک‌پذیری
    • تعریق غیر طبیعی، به‌ویژه در شب
    • لرزش دست‌ها یا انگشتان
    • ضعف عضلانی، به‌ویژه در قسمت شانه‌ها و پاها
    • خستگی مزمن و احساس تحلیل انرژی
    • ریزش مو و نازک شدن موهای سر یا بدن
    • اختلال در خواب یا بی‌خوابی مکرر
    • کاهش تمرکز و افت عملکرد ذهنی
    • اختلالات جنسی شامل کاهش میل جنسی و گاهی اختلال در نعوظ
    • افزایش دفعات دفع مدفوع یا حرکات روده
    • تحریک‌پذیری پوستی و نازک شدن پوست
    • بزرگ شدن تیروئید یا احساس فشار در ناحیه گردن
    • احساس گرمای مداوم یا عدم تحمل گرما

    علائم پرکاری تیروئید در مردان

    پرکاری تیروئید در کودکان

    علائم پرکاری تیروئید در کودکان ممکن است با نشانه‌هایی ظریف یا رفتارهایی شبیه به اختلالات روانی و رفتاری مانند بیش‌فعالی اشتباه گرفته شود، در حالی‌که این علائم ریشه در اختلالات غدد درون‌ریز دارند. کودکی که دچار پرکاری تیروئید است ممکن است علائم زیر را داشته باشد:

  • کاهش وزن غیرعادی با وجود اشتهای خوب یا افزایش‌یافته
  • تپش قلب یا افزایش ضربان حتی در حالت استراحت
  • تحریک‌پذیری، بی‌قراری و نوسانات خلقی
  • اختلال در خواب یا بی‌خوابی مداوم
  • افزایش تعریق، حتی در دمای معمولی
  • رشد قدی سریع‌تر از حد انتظار برای سن
  • لرزش ملایم دست‌ها یا انگشتان
  • افزایش حرکات روده یا دفعات اجابت مزاج
  • احساس ضعف عمومی، به‌ویژه در پاها و بازوها
  • اختلال در تمرکز و کاهش عملکرد تحصیلی
  • ریزش مو یا نازک شدن موها
  • بزرگ شدن تیروئید(گواتر) یا تورم ملایم در ناحیه گردن
  • قرمزی یا برآمدگی خفیف در چشم‌ها(در موارد پیشرفته)
  • بی‌تحملی نسبت به گرما یا احساس گرمای دائم
  • تاخیر در بلوغ یا تغییرات غیرمنتظره در روند رشد جنسی
  • پرکاری تیروئید در کودکان

    پرکاری تیروئید در بارداری

    پرکاری تیروئید در بارداری می تواند دوران بارداری را برای مادر سخت تر کند و عوارضی را برای مادر و جنین ایجاد کند. در صورتی که سطح تیروئید شما در بارداری فقط کمی افزایش پیدا کرده باشد احتمالا پزشک درمان خاصی را در نظر نمی گیرد و صرفا شما را به طور مداوم مورد بازبینی قرار می دهد. در صورتی که سطح هورمون های تیروئیدی در شما به طور قابل توجهی افزایش پیدا کرده باشد معمولا دوز پایینی از داروهای ضد تیروئید تجویز می شود.

    نحوه تشخیص پرکاری تیروئید

    از کجا بفهمم تیروئید پرکار دارم؟ اگر این سوال برای شما نیز پیش آمده است، باید بگوییم که تیروئید پرکار با کمک مجموعه‌ای از روش‌های تشخیصی شامل معاینه فیزیکی، آزمایش خون و بررسی سابقه پزشکی فرد بررسی می شود. بسته به نیاز ممکن است پزشک مجموعه‌ای از آزمایشات دیگر را نیز برای فرد در نظر بگیرد. روش های تشخیصی رایج شامل موارد زیر هستند.

    • معاینه فیزیکی

    به طور کلی در طی معاینه فیزیکی پزشک ممکن است موارد زیر را بررسی کند.

  • لرزش های خفیف در انگشتان دست ها یا پاها
  • وجود رفلکس های شدید در فرد
  • نبض سریع یا نامنظم
  • پوست گرم و مرطوب
  • بررسی ظاهر غده تیروئید که ممکن است بزرگ تر از حد معمول، حساس یا دردناک باشد.
    • آزمایش خون
  • با استفاده از آزمایش خون می توان سطح هورمون های T4، T3 و هورمون محرک تیروئید(TSH) را اندازه گیری کرد تا پرکاری تیروئید تشخیص داده شود. در افراد دارای تیروئید پرکار به طور معمول سطح بالای T4 و سطح پایین TSH شایع است.

    نحوه تشخیص پرکاری تیروئید

    چه مواردی ممکن است در نتیجه آزمایش خون برای هورمون های تیروئیدی اختلال ایجاد کنند؟

    آزمایش های تیروئید که توسط نمونه خون انجام می شوند ممکن است تحت تاثیر برخی از شرایط قرار بگیرند. یکی از مهمترین مواردی که ممکن است در جواب آزمایش خون برای سنجش هورمون های تیروئیدی اختلال ایجاد کند مصرف بیوتین است.

     

    بیوتین یک مکمل ویتامین ب است که می تواند در مولتی ویتامین ها نیز وجود داشته باشد. بنابراین اگر از مولتی ویتامین ها یا بیوتین استفاده می کنید لازم است قبل از انجام آزمایش این مسئله را با مسئول آزمایش در میان بگذارید. احتمالا پزشک از شما درخواست خواهد کرد ۳ تا ۵ روز قبل از آزمایش، از مصرف مکمل ها و بیوتین خودداری کنید.

    آزمایش و تست های تکمیلی برای تشخیص تیروئید پرکار

    با توجه به نتیجه تست های خون و معاینات فیزیکی شما، پزشک ممکن است مجموعه‌ای از آزمایش‌ها و تست های دیگر را نیز برای شما در نظر بگیرد. برخی از این تست ها می توانند شامل موارد زیر باشند.

    • اسکن ید رادیواکتیو و تست جذب

    برای انجام  این آزمایش، دوز کوچکی از ید را  مصرف می‌کنید تا ببینید چه مقدار از آن در غده تیروئید شما و در کدام قسمت جمع می‌شود. اگر غده تیروئید شما مقدار زیادی ید رادیواکتیو جذب کند، به این معنی است که شما دارای تیروئید پرکار هستید؛ در این شرایط محتمل‌ترین علت، بیماری گریوز یا ندول‌های تیروئید بیش فعال است. اگر غده تیروئید شما مقدار کمی ید رادیواکتیو جذب کند، به این معنی است که هورمون های ذخیره شده در غده تیروئید به جریان خون نشت می کنند. در این صورت، به احتمال زیاد تیروئیدیت دارید.

     

  • سونوگرافی تیروئید
    سونوگرافی تیروئید با تصویر برداری از تیروئید می تواند برخی از اختلالات تیروئید را به خوبی تشخیص دهد. همچنین این نوع از سونوگرافی می تواند برای خانم های باردار، شیرده و افرادی که نمی توانند از تست جذب استفاده کنند مفید باشد.
  • روش های درمان پرکاری تیروئید

    برای درمان تیروئید پرکار روش‌های متنوعی وجود دارد که با توجه به فاکتورهای مختلفی از جمله سن، علت و شدت پرکاری تیروئید در شما و همچنین ترجیحات شخصی شما برای درمان روش درمانی شما انتخاب خواهد شد. برخی از رایج ترین روش های درمانی پرکاری تیروئید شامل موارد زیر هستند.

    • داروهای ضد تیروئید

    داروهای ضد تیروئید مانند متی مازول و پروپیل تیواوراسیل می توانند به آرامی علائم پرکاری تیروئید را از بین ببرند. درمان با داروهای ضد تیروئید معمولاً 12 تا 18 ماه طول می کشد. پس از آن، اگر علائم از بین رفت و نتایج آزمایش خون نشان داد که سطح هورمون تیروئید به محدوده استاندارد بازگشته است، ممکن است دوز به آرامی کاهش یا متوقف شود. 

     

    • تیروئیدکتومی

    در صورتی که پزشک نتواند با استفاده از داروهای ضد تیروئیدی پرکاری تیروئید را درمان کند ممکن است به سراغ جراحی برود. همچنین برای افراد باردار و کسانی که نمی توانند از داروهای ضد تیروئید استفاده کنند نیز گزینه مناسبی به حساب می آید.

    بسته به شدت پرکاری تیروئید در این عمل جراحی ممکن است بخشی از تیروئید یا کل این غده برداشته شود. خطرات این جراحی شامل آسیب به تارهای صوتی و غدد پاراتیروئید است. غدد پاراتیروئید چهار غده ریز در پشت تیروئید هستند که به کنترل سطح کلسیم در خون کمک می کنند. 

     

    • ید رادیو اکتیو

    در این روش درمانی شایع مقادیر مطمئنی از ید رادیو اکتیو را می بلعید و سلول‌های پرکار تیروئید پس از جذب آن‌ها از بین می روند. این روش در برخی از موارد ممکن است باعث کم کاری تیروئید شود با این حال روش رایجی است و در بسیاری از موارد مورد استفاده قرار می گیرد.

    تست  برای تشخیص تیروئید پرکار

    عوارض و خطرات تیروئید پرکار درمان‌نشده

    پرکاری تیروئید می تواند عوارض زیادی برای بدن داشته باشد، به همین دلیل نیز لازم است سریعا برای درمان آن اقدام کنید. برخی از عوارضی که در صورت عدم توجه به پرکاری تیروئید می توانند ایجاد شوند شامل موارد زیر هستند:

    1. بثورات پوستی
    2. ضعف عضلانی
    3. مشکلات قلبی، از جمله نارسایی قلبی
    4. لخته شدن خون
    5. مشکل باردار شدن
    6. پوکی استخوان 
    7. سکته
    8. بحران تیروتوکسیک

    چه رژیم غذایی برای پرکاری تیروئید مناسب است؟

    اگر به پرکاری تیروئید مبتلا هستید بهتر است برخی از تغییرات را در رژیم غذایی خود بگنجانید. سعی کنید موارد زیر را به رژیم غذایی خود اضافه کنید:

    • میوه‌ها
    • سبزیجات
    • غلات کامل
    • دانه‌ها، مغزها یا حبوبات(مانند بادام زمینی یا عدس)
    • پروتئین بدون چربی
    • روغن های سالم مانند روغن کنجد و زیتون

     

    همچنین سعی کنید از مصرف خوراکی های زیر اجتناب کنید.

    • نمک یددار
    • محصولات لبنی
    • زرده تخم مرغ
    • پنیر
    • سوشی
    • جلبک دریایی
    • خرچنگ
    • میگو

    چه رژیم غذایی برای پرکاری تیروئید مناسب است؟

    آیا روشی برای پیشگیری از پرکاری تیروئید وجود دارد؟

    به طور کلی روشی برای درمان پرکاری تیروئید وجود ندارد. با این حال دانستن این که در معرض پرکاری تیروئید قرار دارید یا خیر، می تواند به شما کمک کند تا به محض ایجاد پرکاری تیروئید آن را تشخیص داده و سریع برای درمان آن اقدام کنید.

    جمع بندی
    پرکاری تیروئید یکی از مشکلات سلامتی است که به توجه و درمان نیاز دارد. موارد متعددی ممکن است باعث پرکاری تیروئید شوند. روش‌‌های درمانی مختلفی نیز برای درمان تیروئید پرکار وجود دارند که با توجه به شدت بیماری شما و مشخصات فردی شما انتخاب می شوند.


    • mayoclinic.org
    • webmd.com
    • my.clevelandclinic.org
    آخرین مقالات
    آزمایش و سونوگرافی دوران بارداری

    آزمایش و سونوگرافی دوران بارداری

    ۱۴۰۴/۰۲/۲۰ تعداد بازدید : ۳۴
    آزمایش ادرار 24 ساعته چیست؟

    آزمایش ادرار 24 ساعته چیست؟

    ۱۴۰۴/۰۲/۱۴ تعداد بازدید : ۱۰۶
    تست آلرژی چیست؟

    تست آلرژی چیست؟

    ۱۴۰۴/۰۲/۰۶ تعداد بازدید : ۹۷
    کم کاری تیروئید چیست؟

    کم کاری تیروئید چیست؟

    ۱۴۰۴/۰۲/۰۳ تعداد بازدید : ۱۰۱
    ویروس hpv چیست؟

    ویروس hpv چیست؟

    ۱۴۰۴/۰۱/۲۵ تعداد بازدید : ۱۴۷
    آزمایش Cystatin c چیست؟

    آزمایش Cystatin c چیست؟

    ۱۴۰۴/۰۱/۲۳ تعداد بازدید : ۱۴۷
    آزمایش کالپروتکتین چیست؟

    آزمایش کالپروتکتین چیست؟

    ۱۴۰۴/۰۱/۲۰ تعداد بازدید : ۴۳۷
    آزمایش آنتی مولرین هورمون چیست؟

    آزمایش آنتی مولرین هورمون چیست؟

    ۱۴۰۴/۰۱/۱۸ تعداد بازدید : ۴۳۴
    آزمایش پرولاکتین(PRL) برای چیست؟

    آزمایش پرولاکتین(PRL) برای چیست؟

    ۱۴۰۴/۰۱/۱۶ تعداد بازدید : ۲۳۴
    آزمایش LH چیست؟

    آزمایش LH چیست؟

    ۱۴۰۴/۰۱/۰۶ تعداد بازدید : ۹۳۰
    پرسش و پاسخ پرکاری تیروئید چیست؟

    کاهش وزن در هنگام پرکاری تیروئید یک مشکل شایع است با این حال اگر این مسئله برای شما یک چالش اصلی به حساب می آید می توانید در این مورد با پزشک متخصص خود و همین طور یک متخصص تغذیه مشورت کنید.

    ارسال نظر

    دیدگاه

    تماس با ما