شایع ترین راه های انتقال هپاتیت ب

هپاتیت B یک عفونت جدی کبدی است که توسط ویروس هپاتیت B (HBV) ایجاد می‌شود. برای اکثر افراد، هپاتیت B کوتاه مدت است و کمتر از شش ماه طول می‌کشد که هپاتیت حاد نیز نامیده می‌شود. برای برخی دیگر، عفونت بیش از شش ماه طول می‌کشد و مزمن نامیده می‌شود. هپاتیت B مزمن خطر نارسایی کبد، سرطان کبد و زخم جدی کبد به نام سیروز را افزایش می‌دهد. این ویروس می‌تواند از راه‌های مختلفی منتقل شود و به همین دلیل نیز اطلاع از روش‌های جلوگیری از ابتلا به هپاتیت ب و روش‌های درمانی در صورت ابتلا به این ویروس از اهمیت بسیاری برخوردار است.

هپاتیت B چیست و چگونه بروز می‌کند؟

هپاتیت B یک عفونت ویروسی است که باعث التهاب در کبد شما می‌شود. در صورتی که با هپاتیت B حاد رو به رو باشید بیماری در مدت زمان کوتاهی از بین می‌رود و ممکن است علائمی ایجاد نکند و بدون درمان از بین برود. اما در صورتی که با نوع مزمن این بیماری رو به رو شوید ممکن است به به سیروز و نارسایی کبدی مبتلا شوید.

علت ابتلا به هپاتیت B چیست؟

هپاتیت ب ناشی از ویروس هپاتیت(B (HBV است. این ویروس از طریق راه‌های مختلفی ممکن است به افراد دیگر منتقل شود که در ادامه با شایع‌ترین راه‌های انتقال ویروس هپاتیت ب آشنا خواهیم شد. 

راه‌های انتقال هپاتیت B به افراد دیگر

برخی از رایج‌ترین راه‌های انتقال این ویروس شامل موارد زیر هستند:

1. تماس جنسی
2. استفاده مشترک از سرنگ
3. انتقال از طریق تماس تصادفی با سوزن‌های آلوده
4. انتقال از مادر به نوزاد
   لازم است به این نکته توجه داشته باشید که این ویروس از طریق عطسه و سرفه منتقل نمی‌شود.

علائم و نشانه‌های هپاتیت B در مراحل مختلف بیماری

علائم هپاتیت B حاد از خفیف تا شدید متغیر است. علائم معمولاً حدود ۱ تا ۴ ماه پس از ابتلا به HBV شروع می‌شوند. اما ممکن است حتی دو هفته پس از ابتلا متوجه آن‌ها شوید. برخی از افراد مبتلا به هپاتیت B حاد یا مزمن ممکن است هیچ علامتی نداشته باشند، به خصوص کودکان خردسال. علائم هپاتیت B ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• درد در معده و شکم
• ادرار تیره
• تب
• درد مفاصل
• بی‌اشتهایی
• ناراحتی معده و استفراغ
• ضعف و خستگی شدید
• یرقان

انواع هپاتیت B و تفاوت آن‌ها

هپاتیت ب به طور کلی به دو شکل حاد و مزمن دیده می‌شود. عفونت HBV حاد کمتر از شش ماه طول می‌کشد و در طی این زمان سیستم ایمنی بدن شما می‌تواند ویروس هپاتیت ب را از بدن شما پاک کند. شما باید ظرف چند ماه به طور کامل بهبود یابید. اکثر افرادی که در بزرگسالی به عفونت HBV مبتلا می‌شوند، عفونت حاد دارند با این حال نکته قابل توجه این است که در بسیاری از موارد این عفونت می‌تواند به عفونت مزمن منجر شود.

عفونت HBV مزمن شش ماه یا بیشتر طول می‌کشد و ممکن است تا آخر عمر ادامه داشته باشد. این عفونت می‌تواند منجر به بیماری‌های جدی مانند سیروز و سرطان کبد شود. جالب است بدانید که هرچه در زمان ابتلا به هپاتیت ب جوان‌تر باشید، خطر مزمن شدن این بیماری بیشتر است. ابتلا به هپاتیت ب مزمن از این نظر دارای اهمیت است که ممکن است برای دهه‌ها تشخیص داده نشود تا زمانی که فرد به دلیل بیماری کبدی به شدت بیمار شود.

روش‌های تشخیص هپاتیت B

تشخیص شامل مراحل مختلفی است. معمولاً در اولین قدم پزشک معاینه فیزیکی انجام می‌دهد و علائم آسیب کبدی را بررسی می‌کند. این علائم می‌تواند شامل زردی پوست و درد معده باشد. در قدم‌های بعدی پزشک ممکن است مجموعه‌ای از آزمایش‌های تکمیلی را برای شما در نظر بگیرد. مهم‌ترین این آزمایش‌ها شامل موارد زیر هستند.

1. آزمایش خون
2. سونوگرافی کبد
3. بیوپسی کبد

عوارض و پیامد‌های هپاتیت B بر سلامت

هپاتیت ب می‌تواند منجر به ایجاد برخی از مشکلات سلامت برای انسان شود. برخی از مهم‌ترین عوارض ابتلا به این بیماری شامل موارد زیر هستند.

• سیروز کبدی
• سرطان کبد
• نارسایی کبد
• بیماری‌های کلیوی
• التهاب رگ‌های خونی

آیا امکان فعال شدن دوباره هپاتیت B وجود دارد؟

بله. ویروس هپاتیت ب غیرفعال می‌تواند دوباره در بدن فعال شود و منجر به ایجاد عوارض جدید شود. این اتفاق به ویژه در افرادی رخ می‌دهد که دارای سیستم ایمنی تضعیف شده هستند و یا به نوع مزمن هپاتیت ب مبتلا‌اند. لازم است به این نکته توجه کنید که در صورتی که ویروس هپاتیت ب مزمن از حالت غیرفعال به فعال تبدیل شود می‌تواند به دیگران نیز منتقل شود و باعث آلودگی آن‌ها به هپاتیت ب شود.

آیا هپاتیت B درمان یا کنترل قطعی دارد؟

هیچ درمانی برای هپاتیت B وجود ندارد اما دارو‌هایی وجود دارند که می‌توانند ویروس را غیرفعال کنند. هپاتیت B غیرفعال به این معنی است که شما ویروس را دارید اما ویروس‌های غیرفعال نمی‌توانند گسترش یابند.

رژیم غذایی مناسب برای مبتلایان به هپاتیت B 

هپاتیت B یک عفونت ویروسی است که کبد را تحت تأثیر قرار می‌دهد و می‌تواند به بیماری مزمن کبدی منجر شود. رژیم غذایی مناسب می‌تواند به کاهش التهاب، تقویت سیستم ایمنی و پیشگیری از پیشرفت بیماری کمک کند.

• مصرف غذاهای غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها

میوه‌ها و سبزیجات تازه مانند توت‌فرنگی، زغال‌اخته، اسفناج و کلم بروکلی سرشار از ویتامین‌ها و مواد معدنی هستند که به کاهش التهاب و تقویت سیستم ایمنی کمک می‌کنند.

• انتخاب پروتئین‌های با کیفیت بالا

مصرف پروتئین‌های با کیفیت بالا مانند ماهی، مرغ بدون پوست، تخم‌مرغ و حبوبات می‌تواند به حفظ توده عضلانی و عملکرد کبد کمک کند. پروتئین‌های حیوانی پرچرب و فرآوری‌شده باید محدود شوند.

• استفاده از چربی‌های سالم

چربی‌های غیر اشباع موجود در روغن زیتون، آووکادو و مغزها به حفظ سلامت کبد کمک می‌کنند. مصرف چربی‌های اشباع و ترانس موجود در فست‌فودها، شیرینی‌های صنعتی و غذاهای سرخ‌شده باید محدود شود.

• محدودیت مصرف نمک و قند

مصرف زیاد نمک می‌تواند به احتباس مایعات و افزایش فشار خون منجر شود. همچنین، مصرف قندهای ساده مانند نوشابه‌ها و شیرینی‌ها می‌تواند به افزایش چربی کبدی و مقاومت به انسولین منجر شود.

• پرهیز از مصرف الکل

الکل می‌تواند به آسیب بیشتر کبدی و تشدید بیماری هپاتیت B منجر شود. بنابراین، مصرف آن باید به‌طور کامل متوقف شود.

• مصرف مکمل‌ها با احتیاط

برخی مکمل‌ها مانند سیلیمارین(موجود در خار مریم) و کورکومین(موجود در زردچوبه) ممکن است خواص ضد التهابی داشته باشند. با این حال، شواهد علمی کافی برای توصیه به استفاده از آن‌ها در هپاتیت B وجود ندارد و مصرف آن‌ها باید تحت نظر پزشک باشد.

• مشاوره با متخصص تغذیه

با توجه به شرایط فردی و مرحله بیماری، مشاوره با یک متخصص تغذیه می‌تواند به تنظیم رژیم غذایی مناسب و جلوگیری از سوء تغذیه کمک کند.

چه کسانی بیشتر در معرض خطر ابتلا به هپاتیت B هستند؟

هپاتیت B یک عفونت ویروسی است که کبد را تحت تأثیر قرار می‌دهد و می‌تواند منجر به التهاب حاد یا مزمن شود. برخی افراد به دلیل شرایط جسمی، رفتارهای خاص یا محیط زندگی در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به این بیماری قرار دارند.

• نوزادان و کودکان

نوزادانی که از مادر مبتلا به هپاتیت B متولد می‌شوند، به دلیل انتقال ویروس از طریق خون یا مایعات بدن مادر، در معرض خطر بالایی قرار دارند. واکسیناسیون در بدو تولد نقش کلیدی در پیشگیری از ابتلا دارد.

• افراد با رفتارهای پرخطر جنسی

کسانی که رابطه جنسی محافظت‌نشده دارند یا چندین شریک جنسی دارند، احتمال بیشتری برای ابتلا به هپاتیت B دارند، زیرا ویروس از طریق مایعات بدن منتقل می‌شود.

• مصرف‌کنندگان داروهای تزریقی

افرادی که از سرنگ یا وسایل تزریق مشترک استفاده می‌کنند، در معرض انتقال خون به خون ویروس هپاتیت B هستند.

• کارکنان حوزه سلامت

پزشکان، پرستاران و دیگر کارکنانی که با خون یا مایعات بدن بیماران سروکار دارند، به دلیل احتمال تماس با ویروس، در گروه پرخطر قرار می‌گیرند.

افراد با بیماری‌های مزمن کبدی یا سیستم ایمنی ضعیف: کسانی که بیماری‌های کبدی دیگر دارند یا سیستم ایمنی ضعیفی دارند، ممکن است حساس‌تر باشند و عوارض شدیدتری تجربه کنند. افرادی که از وسایل پزشکی یا آرایشی مشترک استفاده می‌کنند: استفاده از وسایلی مانند خالکوبی، پیرسینگ یا وسایل آرایشی مشترک که ممکن است آلوده به خون باشند، می‌تواند ریسک ابتلا را افزایش دهد.

لزوم انجام غربالگری برای تشخیص هپاتیت B

غربالگری که در طی آن افراد به ظاهر سالم و بدون علائم از نظر ابتلا به هپاتیت ب مورد بررسی قرار می‌گیرند از این نظر اهمیت دارد که هپاتیت ب می‌تواند قبل از ایجاد علائم به کبد آسیب برساند. انجام غربالگری برای افراد زیر از اهمیت بیشتری برخوردار است.

• افراد باردار
• افرادی که شریک جنسی آن‌ها مبتلا به هپاتیت ب است.
• افرادی که دارای چندین شریک جنسی هستند.
• سابقه ابتلا به عفونت‌های مقاربتی
• سابقه ابتلا به هپاتیت c و یا HIV
• افرادی که نتایج آزمایش آنزیم‌های کبدی آن‌ها نامنظم است.
• افرادی که به طور مرتب دیالیز می‌شوند.
• افراد زندانی

روش‌های پیشگیری از ابتلا به هپاتیت B

واکسن هپاتیت ب راه اصلی برای جلوگیری از عفونت HBV و انتقال آن به دیگران است. این واکسن به صورت دو دوز با فاصله یک ماه یا سه یا چهار دوز در طول شش ماه تجویز می‌شود. تعداد دوز دریافتی به نوع واکسن هپاتیت ب که دریافت می‌کنید بستگی دارد. همچنین برخی از مهم‌ترین راه‌های دیگر جلوگیری از ابتلا به عفونت هپاتیت ب شامل موارد زیر هستند:

1. رابطه جنسی ایمن
از مبتلا بودن شریک جنسی خود به هپاتیت ب اطمینان حاصل کنید و سعی کنید بدون کاندوم رابطه جنسی برقرار نکنید.

2. خالکوبی ایمن
اگر قصد دارید خالکوبی کنید سعی کنید مراکز معتبر را انتخاب کنید. سوزن‌های مورد استفاده برای خالکوبی می‌توانند یکی از راه‌های اصلی انتقال ویروس هپاتیت ب باشد.

راه‌های جلوگیری از انتقال هپاتیت B به دیگران

اگر به ویروس هپاتیت B آلوده شده‌اید، لازم است برای جلوگیری از مبتلا کردن دیگران به ویروس اقداماتی انجام دهید. برخی از مهم‌ترین این اقدامات شامل موارد زیر هستند.

• رابطه جنسی ایمن داشته باشید

اگر از نظر جنسی فعال هستید، به شریک زندگی خود بگویید که HBV دارید. همچنین هر بار که رابطه جنسی دارید، از کاندوم استفاده کنید. توجه داشته باشید که کاندوم خطر را کاهش می‌دهد اما خطر را به طور کامل از بین نمی‌برد.

• از شریک جنسی خود بخواهید که آزمایش دهد

هر کسی که با او رابطه جنسی داشته‌اید باید از نظر ویروس آزمایش شود. شرکای شما نیز باید از وضعیت HBV خود مطلع باشند تا دیگران را آلوده نکنند. اگر آزمایش‌ها نشان دهد که آن‌ها آلوده شده‌اند، باید معاینات پزشکی انجام دهند تا مشخص شود که آیا به درمان نیاز دارند یا خیر.

• وسایل بهداشت شخصی را به اشتراک نگذارید

اگر از مواد مخدر تزریقی استفاده می‌کنید، هرگز سوزن و سرنگ را به اشتراک نگذارید. همچنین تیغ یا مسواک را به اشتراک نگذارید، زیرا ممکن است حاوی آثار خون آلوده باشند.

از کجا و چگونه می‌توان تست هپاتیت B انجام داد؟

در صورتی که می‌دانید در معرض ویروس هپاتیت B قرار گرفته‌اید یا به این مسأله شک دارید در مورد آن با یک پزشک متخصص مشورت کنید. در این شرایط پزشک از شما در مورد نوع مواجهه‌ای که داشته‌اید سوالاتی خواهد پرسید همچنین این موضوع که قبلاً واکسن دریافت کرده‌اید یا خیر دارای اهمیت زیادی خواهد بود. دارویی به نام ایمونوگلوبولین ممکن است به شما در حفاظت از ابتلا به هپاتیت B کمک کند.

شما باید ظرف ۲۴ ساعت پس از مواجهه با ویروس هپاتیت B، یک دوز از این دارو را دریافت کنید. با این حال این دارو فقط محافظت کوتاه مدت ایجاد می‌کند و در صورتی که واکسن دریافت نکرده باشید ضروری است که در این مرحله واکسن هپاتیت B را دریافت کنید. یکی از نکاتی که در مورد درمان حائز اهمیت است نوع ابتلا شما است در واقع روش‌های درمانی در مواجهه با هپاتیت B حاد و مزمن متفاوت خواهد بود.

روش‌های درمان و مراقبت پزشکی برای هپاتیت B

• درمان عفونت حاد HBV

این عفونت کوتاه‌مدت است و اغلب خود به خود از بین می‌رود به همین دلیل نیز در بسیاری از موارد نیازی به درمان نخواهید داشت. با این حال یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی ممکن است موارد زیر را توصیه کند:

1. استراحت

2. تغذیه مناسب

3. مایعات فراوان

4. نظارت دقیق در حین مبارزه بدن با عفونت

5. اگر علائم شما شدید باشد، ممکن است برای جلوگیری از عوارض به دارو‌های ضد ویروسی یا بستری شدن در بیمارستان نیاز داشته باشید.

• درمان عفونت مزمن HBV

بیشتر افراد مبتلا به عفونت مزمن ویروس هپاتیت B تا آخر عمر به درمان نیاز دارند با این حال موارد زیادی وجود دارند که بر انتخاب روش‌های درمانی تأثیر می‌گذارند. برخی از مهم‌ترین این موارد شامل موارد زیر هستند.
1. وجود یا عدم وجود سیروز کبدی

2. ابتلا به عفونت‌های دیگری مانند هپاتیت C یا HIV

3. سیستم ایمنی تضعیف شده

درمان هپاتیت B مزمن ممکن است شامل موارد زیر باشد: 

• دارو‌های ضد ویروسی 

 بسیاری از دارو‌های ضد ویروسی می‌توانند به مبارزه با ویروس کمک کنند و توانایی آن را در آسیب رساندن به کبد شما کاهش دهند. این دارو‌ها شامل انتکاویر(باراکلود)، تنوفوویر(ویرید)، لامیوودین(اپیویر) و آدفوویر(هپسرا) هستند. این دارو‌ها معمولاً به صورت خوراکی مصرف می‌شوند. همچنین در بسیاری از موارد ممکن است پزشک ترکیب دو تا از این دارو‌ها یا یکی از این دارو‌ها را با اینترفرون تجویز کند تا پاسخ به درمان بهبود یابد. 

•  تزریق اینترفرون 

 اینترفرون یک نسخه آزمایشگاهی از ماده‌ای است که بدن برای مبارزه با عفونت تولید می‌کند. یکی از مزایای تزریق اینترفرون این است که مدت زمان مصرف آن‌ها بسیار کوتاه‌تر از دارو‌های ضد ویروسی خوراکی است. اما اینترفرون عوارض جانبی زیادی مانند ناراحتی معده، استفراغ، مشکل در تنفس و افسردگی دارد. اینترفرون عمدتاً برای جوانان مبتلا به هپاتیت B که مایل به عدم نیاز به درمان طولانی مدت هستند، استفاده می‌شود. همچنین برای زنانی که ممکن است بخواهند ظرف چند سال باردار شوند نیز استفاده می‌شود.

چه کسانی باید واکسن هپاتیت B را دریافت کنند؟

به طور کلی دریافت واکسن هپاتیت B برای همه افراد توصیه می‌شود. با این حال گروه‌های زیر در اولویت تزریق واکسن هپاتیت B قرار می‌گیرند:

• نوزادان 
• کودکان و نوجوانانی که در بدو تولد واکسینه نشده‌اند.
• کسانی که در مراکز نگهداری افراد دارای معلولیت‌های رشدی کار یا زندگی می‌کنند.
• افرادی که با فرد مبتلا به هپاتیت B زندگی می‌کنند.
• کارکنان مراقبت‌های بهداشتی، کارکنان اورژانس و سایر افرادی که با خون در تماس هستند.
• هر کسی که به عفونت مقاربتی، از جمله HIV، مبتلا است.
• افرادی که چندین شریک جنسی دارند.
• افراد دارای شریک جنسی مبتلا به هپاتیت B
• افرادی که مواد مخدر خیابانی تزریق می‌کنند یا از سوزن و سرنگ مشترک استفاده می‌کنند.
• افراد مبتلا به بیماری مزمن کبدی.
• افراد مبتلا به بیماری کلیوی شدید
• مسافرانی که قصد سفر به منطقه‌ای از جهان با میزان بالای عفونت HBV را دارند.

میزان اثربخشی و ایمنی واکسن هپاتیت B

واکسیناسیون هپاتیت B یکی از موثرترین روش‌های پیشگیری از این بیماری ویروسی است و نقش کلیدی در کاهش ابتلا و عوارض شدید کبدی دارد. 

• اثربخشی واکسن 

 مطالعات نشان می‌دهند که واکسن هپاتیت B در بیش از ۹۵٪ افراد سالم، پس از گذراندن کامل دوره تزریق (معمولاً سه یا چهار دوز)، ایمنی طولانی‌مدت ایجاد می‌کند. در نوزادان و کودکان نیز این واکسن محافظت بسیار بالایی فراهم می‌کند و خطر ابتلا به هپاتیت B مزمن را به شکل چشمگیری کاهش می‌دهد. حتی در بزرگسالان، دریافت کامل واکسن منجر به تولید آنتی‌بادی‌های حفاظتی و کاهش احتمال ابتلا به عفونت می‌شود. 

• ایمنی واکسن

واکسن هپاتیت B عموماً ایمن است و عوارض جدی نادر هستند. شایع‌ترین عوارض شامل درد یا تورم محل تزریق، خستگی یا تب خفیف است که معمولاً کوتاه‌مدت و خود محدود شونده هستند. موارد نادر واکنش‌های آلرژیک شدید نیز گزارش شده‌اند، اما این اتفاق بسیار کم رخ می‌دهد. 

• گروه‌های خاص
  افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، مانند بیماران تحت شیمی‌درمانی یا افرادی با بیماری‌های مزمن کبدی، ممکن است نیاز به دوزهای تقویتی یا بررسی سطح آنتی‌بادی پس از واکسیناسیون داشته باشند تا ایمنی کافی تأمین شود.

آیا هپاتیت B بیماری خطرناکی است؟

هپاتیت B یک عفونت ویروسی است که کبد را هدف قرار می‌دهد و شدت آن می‌تواند از یک بیماری کوتاه‌مدت و خفیف تا یک عفونت مزمن و خطرناک متفاوت باشد. بسیاری از افراد مبتلا به هپاتیت B حاد علائمی خفیف یا حتی هیچ علامتی ندارند، اما در برخی موارد، ویروس می‌تواند به صورت مزمن باقی بماند و منجر به آسیب‌های جدی کبدی شود.

• عوارض کوتاه‌مدت

در فاز حاد بیماری، برخی بیماران ممکن است دچار تب، خستگی، زردی پوست و چشم، درد شکم یا کاهش اشتها شوند. این علائم معمولاً خودبه‌خود بهبود می‌یابند، اما حتی در این مرحله، کبد تحت فشار قرار دارد.

• خطرات بلندمدت

اگر ویروس به صورت مزمن در بدن باقی بماند، می‌تواند به بیماری‌های جدی مانند سیروز کبدی، نارسایی کبد و سرطان کبد منجر شود. بر اساس آمار سازمان جهانی بهداشت، میلیون‌ها نفر در سراسر جهان به عوارض مزمن هپاتیت B مبتلا هستند و این بیماری یکی از عوامل اصلی مرگ و میر ناشی از بیماری‌های کبدی محسوب می‌شود.

• گروه‌های پرخطر

افرادی که سیستم ایمنی ضعیف دارند، نوزادان متولدشده از مادران مبتلا و کسانی که رفتارهای پرخطر دارند، بیشتر در معرض عوارض شدید هپاتیت B هستند. واکسیناسیون، تشخیص زودهنگام و مراقبت پزشکی منظم، مهم‌ترین راه‌های کاهش خطرات این بیماری هستند.

اندام‌هایی که هپاتیت B را تحت تأثیر قرار می‌دهد

هپاتیت B یک عفونت ویروسی است که عمدتاً کبد را هدف قرار می‌دهد، اما تأثیر آن می‌تواند فراتر از کبد باشد و چندین اندام و سیستم بدن را تحت تاثیر قرار دهد. 

• کبد

کبد اصلی‌ترین عضو درگیر است و التهاب ناشی از ویروس می‌تواند منجر به تخریب سلول‌های کبدی، سیروز، نارسایی کبد و در بلندمدت سرطان کبد شود. علائم مرتبط با کبد شامل زردی، درد شکمی، ورم شکم و خستگی شدید است.

• سیستم ایمنی و خون

هپاتیت B می‌تواند باعث پاسخ‌های خودایمنی شود و گاهی منجر به مشکلات خونی مانند کم‌خونی یا کاهش پلاکت‌ها شود. برخی افراد ممکن است دچار اختلال در تولید پروتئین‌های انعقادی کبد شوند که خونریزی را افزایش می‌دهد.

• کلیه‌ها

در موارد نادر، ویروس هپاتیت B می‌تواند باعث التهاب کلیه (گلومرولونفریت) شود که عملکرد طبیعی کلیه را مختل کرده و باعث تورم، فشار خون بالا و تغییرات ادراری شود.

• سیستم گوارش و پوست

برخی بیماران ممکن است علائمی مانند حالت تهوع، استفراغ یا خارش و راش‌های پوستی تجربه کنند، که نشان‌دهنده تأثیر سیستمیک ویروس است.

علائم هپاتیت B در کودکان

هپاتیت B در کودکان اغلب متفاوت از بزرگسالان است و بسیاری از کودکان مبتلا ممکن است هیچ علامتی نداشته باشند، به همین دلیل تشخیص زودهنگام اهمیت زیادی دارد. برخی از علائم هپاتیت B در کودکان عبارتند از:

• زردی پوست و چشم‌ها(یرقان): یکی از اولین نشانه‌های التهاب کبد است.
• خستگی و بی‌حالی: کودک ممکن است بیشتر از حالت عادی خواب‌آلود و کم‌تحرک باشد.
• کاهش اشتها و تهوع: برخی کودکان تمایلی به غذا خوردن ندارند یا دچار استفراغ می‌شوند.
• درد شکم یا شکم متورم: التهاب کبد می‌تواند باعث ناراحتی و تورم در ناحیه شکم شود.
• ادرار تیره و مدفوع روشن: تغییر رنگ ادرار و مدفوع نشانه اختلال در عملکرد کبد است.

ویژگی‌های خاص:
در بسیاری از کودکان، هپاتیت B ممکن است بدون علامت باشد و تنها از طریق آزمایش خون قابل تشخیص باشد. این موضوع باعث می‌شود واکسیناسیون و غربالگری کودکان، به ویژه نوزادان متولدشده از مادران مبتلا، اهمیت بیشتری پیدا کند.

علائم هپاتیت B در دوران بارداری

هپاتیت B در دوران بارداری می‌تواند سلامت مادر و جنین را تحت تاثیر قرار دهد، به همین دلیل تشخیص زودهنگام و پیگیری پزشکی اهمیت ویژه‌ای دارد. از علائم شایع هپاتیت B در دوران بارداری شامل:

• خستگی و ضعف عمومی: مادران ممکن است احساس خستگی غیر معمول یا کاهش انرژی داشته باشند.
• زردی پوست و چشم‌ها(یرقان): تغییر رنگ پوست یا چشم‌ها از علائم کلاسیک التهاب کبد است.
• کاهش اشتها و حالت تهوع: علائم گوارشی مانند تهوع و استفراغ ممکن است شدیدتر از حالت عادی دوران بارداری باشد.
• درد یا ناراحتی در ناحیه بالای شکم راست: التهاب کبد می‌تواند باعث درد یا فشار در ناحیه کبد شود.
• ادرار تیره و مدفوع روشن: تغییر رنگ ادرار و مدفوع می‌تواند نشانه اختلال در عملکرد کبد باشد.

ویژگی‌های خاص در بارداری:
بسیاری از زنان ممکن است هیچ علامتی نداشته باشند و تنها از طریق آزمایش‌های خون دوران بارداری شناسایی شوند. تشخیص زودهنگام برای جلوگیری از انتقال ویروس به نوزاد و مدیریت صحیح بارداری ضروری است.

گروه‌های پرخطر در ابتلا به هپاتیت B

برخی از افراد شانس بیشتری برای ابتلا به هپاتیت ب دارند. برخی از مهم‌ترین گروه‌های خطر برای این ویروس شامل موارد زیر هستند.

1. رابطه جنسی بدون کاندوم با چندین شریک جنسی یا با فردی که به HBV آلوده است.
2. استفاده از سوزن مشترک در افراد معتاد به مواد مخدر تزریقی
3. مردانی که با هم جنس خود رابطه جنسی برقرار می‌کنند.
4. افراد دارای شریک جنسی مبتلا به هپاتیت ب
5. نوزادان دارای مادر مبتلا به هپاتیت ب
6. ابتلا به هپاتیت C یا HIV
7. افراد دیالیزی
8. افراد زندانی
9. افرادی که دارو‌های سرکوب‌کننده سیستم ایمنی مصرف می‌کنند مانند افراد در معرض شیمی درمانی
10. افراد کادر بهداشت و درمان که در تماس مداوم با سوزن‌های دارای احتمال آلودگی هستند.
    
    جمع‌بندی
    

هپاتیت ب، مانند اکثر ویروس‌های هپاتیت، می‌تواند مخفیانه به شما حمله کند. این به این معنی است که ممکن است هیچ علائمی نداشته باشید اما به این ویروس مبتلا باشید. اگرچه احتمال ابتلا به هپاتیت ب حاد نیز وجود دارد اما در اکثر مواقع این ویروس به صورت مزمن در می‌آید که هیچ راه درمان قطعی برای آن وجود نخواهد داشت. در صورتی که به هپاتیت ب مبتلا باشید اطلاع از نحوه زندگی با این ویروس و نحوه خود مراقبتی در طی ابتلا به آن از اهمیت ویژه‌ای برای شما برخوردار خواهد بود. همچنین سرایت این ویروس به دیگران نیز یکی از چالش‌های اصلی دیگر شما خواهد بود.

خبر خوب این است که اگرچه هپاتیت ب مزمن راه درمان قطعی ندارد اما با دارو‌ها و روش‌های درمانی مختلف می‌توان تا حدود زیادی آن را کنترل کرد و از سرایت آن به دیگران جلوگیری کرد. همچنین لازم است بدانید شما تنها فرد مبتلا به این ویروس نیستید. انجمن هایی از افراد مبتلا به این بیماری وجود دارند که می‌توانید با آن‌ها ارتباط برقرار کنید و از این طریق احساس بهتری به زندگی خود داشته باشید و بتوانید بهتر با هپاتیت ب کنار بیایید. همچنین پزشک و متخصص مراقبت‌های بهداشتی شما می‌توانند مجموعه‌ای از راهکار‌ها را برای داشتن زندگی بهتر و کم چالش‌تر در مواجهه با هپاتیت ب برای شما در نظر بگیرند.

مورد تایید و بازبینی شده توسط:
دکتر مهران غزالی بینا(فلوشیپ علوم آزمایشگاهی)