تبخالهای لب، دهان و اندام تناسلی از بیماریهای جنسی شایع در سرتاسر دنیا به حساب میآیند. این عفونتها میتوانند باعث ایجاد بیماریها و مشکلات سلامتی متعدد دیگری در افراد شوند و بر کیفیت زندگی فرد تأثیرگذار باشند. از آن جا که بسیاری از افراد مبتلا به این عفونت علائم مشخصی ندارند در بسیاری از موارد ممکن است فرد متوجه ابتلا به این ویروس نباشد.
به همین دلیل نیز لازم است که اطلاعات خود را در این باره افزایش دهید. در این مطلب قصد داریم همه چیز را در این باره بررسی کنیم. تبخال لب و دهان میتواند از طریق رابطه جنسی دهانی باعث انتقال ویروس بین شریک جنسی شود. به همین دلیل نیز برخی از تبخالهای تناسلی میتوانند به دلیل hsv-۱ ایجاد شوند.
تبخال لب و دهان نوعی از تبخال است که در بیشتر موارد توسط ویروس HSV-۱ ایجاد میشود. این ویروس منجر به ایجاد زخمهای سرد یا تاولهای تب در اطراف دهان میشود. با این حال افراد مبتلا به این نوع از تبخالها در اکثر موارد علامت خاصی از خود بروز نمیدهند. جالب است بدانید که اکثر افراد مبتلا به تبخال دهانی در دوران کودکی یا اوایل بزرگسالی از تماس غیر جنسی با بزاق به آن مبتلا میشوند. تبخال لب و دهان یک بیماری شایع است که بسیاری از افراد را درگیر میکند.
زمانی که این ویروس به بدن وارد میشود از طریق گیرندههای سطحی خود به سطح سلولهای بدن متصل میشود و پس از ادغام دیواره سلول و ویروس ژنوم ویروس میتواند به درون سیتوپلاسم سلول وارد شود و به هسته برود. در این مرحله ویروس ژنوم خود را همانندسازی میکند و تمامی پروتئینها و موارد دیگر مورد نیاز خود را نیز تهیه میکند. در ادامه ویروس از سلول مورد نظر خارج میشود و دوباره پوشش خود را به دست میآورد و شروع به آلوده کردن سلولهای سالم بدن فرد میکند.
در صورتی که به تبخال لب یا دهان مبتلا شوید ممکن است علائم مختلفی را تجربه کنید. برخی از مهمترین علائم تبخال دهانی شامل موارد زیر هستند:
رایجترین علامت ابتلا به تبخال دهانی ایجاد تبخالها بر روی لبها به خصوص نواحی بیرونی لبها است. با این حال تبخالها میتوانند بر روی نواحی دیگری مانند گونه، چانه و یا بینی نیز ایجاد شوند.
لازم است به این نکته توجه داشته باشید که گاهی ویروس در بدن شما وجود دارد و میتوانید آن را به دیگران نیز منتقل کنید. با این حال هیچ علائمی ندارید.
تبخالهای لب و دهانی را به راحتی میتوان از آفتها افتراق داد. آفتها معمولاً درون حفره دهانی و در قسمتهایی مانند لثهها ظاهر میشوند. این در حالی است که تبخالها بیشتر برای لبها و قسمتهای بیرونی آنها ظاهر میشوند. همچنین آفت و تبخال دارای ظاهر کاملاً متفاوتی هستند. آفتها به صورت زائدههای گرد یا بیضی به رنگ سفید دیده میشوند و تبخالها دارای ظاهر برآمده و زخم مانند هستند. همچنین آفتها دارای سطح نرم و مرطوباند ولی تبخالها خشک هستند.
بیشتر بخوانید: آیا آفت دهان همان تبخال است؟
تبخال لب و دهان میتواند به راحتی و از طریق تماس ناحیه دهانی با پوست، بزاق و یا حتی سطوح آلوده انتقال پیدا کند. برخی از روشهایی که ممکن است باعث به وجود آمدن تبخال لب و دهانی در شما شود شامل موارد زیر هستند:
خیر. به طور کلی ابتلا به تبخال دهانی راحتتر از تبخالهای تناسلی است اما همه به این تبخالها مبتلا نمیشوند. همچنین افرادی که دارای تبخالهای دهانی هستند نیز الزاماً به تبخالهای تناسلی مبتلا نمیشوند.
تبخال لب و دهان و تبخال دستگاه تناسلی هر دو توسط ویروس هرپس سیمپلکس ایجاد میشوند. با این حال HSV نوع ۱ بیشتر باعث ایجاد تبخال دهانی یا تبخال لب میشود. این ویروس میتواند برخی از کودکان را درگیر کند و به صورت عفونت دستگاه تنفسی فوقانی نیز ظاهر شود.
HSV نوع ۲ بیشتر باعث ایجاد تبخال تناسلی میشود. با این حال هر کدام از انواع هرپس سیمپلکس میتوانند باعث ایجاد انواع تبخالهای لب و دهانی و یا تناسلی شوند. به طور کلی ابتلا به HSV نوع ۲ میتواند خطرناکتر باشد و علائم شدیدتری نیز ایجاد کند.
بیشتر بخوانید: علائم زگیل تناسلی در زنان و مردان(نحوه تشخیص و روش درمان)
تبخال تناسلی از طریق ویروس هرپس سیمپلکس ایجاد میشود. از آن جا که این ویروس در دمای اتاق و بر روی بیشتر سطوح زنده نمیماند بیشترین روش انتقال آن از طریق روابط جنسی است. برخی از اقداماتی که میتوان برای جلوگیری از ابتلا به ویروس تبخال انجام داد شامل موارد زیر هستند:
در بسیاری از موارد افرادی که به تبخالهای دستگاه تناسلی مبتلا هستند علائم خاصی را تجربه نمیکنند و به همین دلیل نیز در بسیاری از موارد این عفونت به راحتی تشخیص داده نمیشود. به طور معمول ۲ تا ۱۲ روز پس از قرارگیری در معرض ویروس علائم در افراد شروع به بروز میکنند. برخی از مهمترین علائم تبخال دستگاه تناسلی شامل موارد زیر هستند:
همچنین در طی اولین شیوع ممکن است علائم تبخال دستگاه تناسلی تا حدودی مشابه علائم آنفولانزا باشد. فرد ممکن است مجموعهای از موارد زیر را احساس کند.
به طور کلی علائم تبخالهای تناسلی در زنان و مردان میتواند مشابه یکدیگر باشد و زنان نیز میتوانند علائم مشابه مردان را تجربه کنند. به علاوه، زنان ممکن است ترشحات غیرطبیعی واژن را نیز تجربه کنند.
HSV عمدتاً از طریق تماس با ویروس در زخمها، بزاق یا سطوح پوست در داخل یا اطراف دهان منتقل میشود. همچنین این نوع از ویروس میتواند از طریق روابط جنسی دهانی نیز منتقل شود و باعث ایجاد تبخالهای تناسلی در فرد دیگر شود.
این در حالی است که HSV-۲ عمدتاً در طول رابطه جنسی از طریق تماس با سطوح تناسلی یا مقعدی، پوست، زخمها یا مایعات فرد آلوده به ویروس منتقل میشود. روش دیگر ویروس هرپس سیمپلکس نیز در موارد نادر از مادر به جنین در زمان بارداری و یا در هنگام زایمان است.
در صورتی که به تبخال لب و دهان مبتلا هستید ضروری است که از به اشتراک گذاشتناشیاء که با بزاق تماس داشتهاند، خودداری کنید. همچنین باید از بوسه و رابطه جنسی دهانی نیز اجتناب کنید. همچنین برای افراد فعال جنسی، استفاده مداوم و صحیح از کاندوم بهترین راه برای پیشگیری از تبخال تناسلی و سایر بیماریهای مقاربتی است. کاندوم خطر را کاهش میدهد. با این حال، عفونت HSV همچنان میتواند از طریق تماس با ناحیه تناسلی یا مقعدی که توسط کاندوم پوشیده نشدهاند، رخ دهد.
اگرچه هیچ درمان قطعی و صد در صدی برای تبخالهای لب و دهانی وجود ندارد اما مجموعهای از داروها ممکن است برای فرد مبتلا تجویز شود تا علائم کنترل شود. برخی از مهمترین روشهای درمانی شامل موارد زیر هستند:
در صورتی که به تبخال مبتلا باشید ضروری است که مراقبتهای پزشکی لازم را دریافت کنید. اگرچه ویروس هرپس سیمپلکس هرگز به طور کامل درمان نمیشود اما در صورت کنترل نشدن این بیماری ممکن است علائم شما شدیدتر شوند و عوارض جبران ناپذیری را به همراه داشته باشند. برخی از مشکلاتی که در صورت عدم درمان تبخال ممکن است با آنها رو به رو شوید شامل موارد زیر هستند.
این زخمها نه تنها دارای ظاهر ناخوشایندی هستند و ممکن است برای روابط جنسی شما چالش به حساب بیایند بلکه میتوانند در کیفیت زندگی روزانه فرد نیز تاثیر گذار باشند. یکی از مهمترین مواردی که در این زمینه لازم است به آن توجه شود این است که در صورت لمس این زخمها و مایعات درون آنها میتوانید به راحتی تبخال را به بخشهای دیگری از بدن خود مانند چشمهایتان انتقال دهید.
در صورتی که باردار باشید ممکن است مشکلات بسیار شدیدی برای شما و جنینتان ایجاد شود. این مشکلات میتوانند حتی بر زندگی جنین و مادر نیز تاثیر بگذارند.
برخلاف hsv-۲ که بیشتر از طریق روابط جنسی منتقل میشود HSV-۱ که باعث تبخال لب و دهان میشود یک ویروس شایع است که در بسیاری از موارد نمیتوان از ابتلا به آن جلوگیری کرد. با این حال برخی از اقدامات هستند که میتوانند شانس ابتلا به این بیماری را کاهش دهند.
به طور کلی تبخال لب و دهان آسانتر منتقل میشود و ممکن است از طریق تماس با اشیای آلوده به بزاق نیز انتقال یابد. این در حالی است که تبخالهای تناسلی به طور عمده توسط روابط جنسی منتقل میشوند. در هر صورت هر دو نوع تبخال میتوانند از طریق روابط جنسی منتقل شوند.
ابتلا به تبخال دستگاه تناسلی در دوران بارداری میتواند بر روی مادر و جنین تأثیرگذار باشد. در صورتی که ابتلا شما به این ویروس در هنگام بارداری تایید شود ممکن است پزشک در ماههای پایانی برای شما داروهای ضد ویروس تبخال تجویز کند تا از انتقال این ویروس به جنین جلوگیری شود. یکی دیگر از اقداماتی که پزشک برای جلوگیری از ابتلا جنین به ویروس انجام میدهد انجام عمل سزارین برای زایمان است.
در صورتی که به تبخال مبتلا هستید ضروری است که شریک جنسی خود را در جریان این مسأله قرار دهید. از این طریق میتوانید با همکاری یکدیگر از ابتلا به این ویروس جلوگیری کنید. استفاده از کاندوم و روشهای محافظتی میتواند از ابتلا شریک جنسی شما به این بیماری جلوگیری کند. همچنین مهم است که در زمانهایی که تبخالها فعال هستند رابطه جنسی برقرار نکنید. زیرا در این زمانها حتی با استفاده از کاندوم نیز ممکن است این بیماری منتقل شود.
در صورتی که فردی مبتلا به تبخال لب باشد و روابط جنسی دهانی با فرد دیگری داشته باشد میتواند این ویروس را به فرد دیگر منتقل کند که در این مواقع ویروس HSV-۱ میتواند منجر به ایجاد تبخالهای تناسلی شود.
تبخال دستگاه تناسلی به طور معمول میتواند به وسیله معاینه فیزیکی و بررسی سابقه فعالیتهای جنسی شما توسط پزشک تشخیص داده شود. در ادامه پزشک ممکن است برای تشخیص نوع هرپس سیمپلکسی که به آن مبتلا هستید از زخمهای شما نمونهبرداری انجام دهد و آزمایشهای دیگری مانند آزمایش خون نیز برای شما تجویز کند.
تبخال دستگاه تناسلی میتواند توسط دو نوع از ویروسهای هرپس سیمپلکس ۱ و ۲ ایجاد شود. HSV-2 شایعترین علت تبخال دستگاه تناسلی به حساب میآید و میتواند در موارد زیر وجود داشته باشد و از طریق آنها منتقل شود.
HSV-۱ نوع دیگر ویروس هرپس سیمپلکس است که باعث ایجاد زخمهای سرد یا تاولهای تب میشود. کودکان ممکن است در کودکی از طریق تماس معمولی پوست به پوست با افراد آلوده به این ویروس مبتلا شوند. لازم است به این نکته توجه کنید که هیچ کدام از انواع ویروس هرپس سیمپلکس نمیتوانند در دمای اتاق زنده بمانند.
به طور کلی HSV نوع ۱ بیشتر باعث ایجاد تبخال لب و تبخالهای دهانی میشود. همچنین این ویروس میتواند باعث ایجاد عفونت دستگاه تنفسی فوقانی در کودکان نیز باشد. HSV نوع ۲ بیشتر باعث ایجاد تبخالهای دستگاه تناسلی میشود و میتواند علائم بسیار شدیدتری نسبت به هرپس ویروس نوع ۱ ایجاد کند. اگرچه HSV-۱ و HSV-۲ دارای تفاوتهایی هستند اما پزشکان نمیتوانند تفاوتهای این دو نوع ویروس را با معاینه فیزیکی تشخیص دهند.
یکی از تستهای رایجی که برای ارزیابی و پیگیری بیماری مورد استفاده قرار میگیرد تست آنتیبادی هرپس سیمپلکس است. در صورتی که نتیجه آنتیبادی IgM علیه HSV-۱، HSV-۲ مثبت باشد به این معنا است که فرد دارای عفونت فعال است و یا اخیراً مبتلا به عفونت فعال بوده است. این در حالی است که نتایج مثبت آنتیبادیهای IgG علیه HSV-۱، HSV-۲ نشانگر عفونت قبلی است.
در صورتی که به تبخال لب و یا تبخال تناسلی مبتلا هستید باز هم میتوانید رابطه جنسی داشته باشید. با این حال توجه به این نکته ضروری است که شریک جنسی شما باید در جریان باشد تا بتواند برای بررسی ابتلا خود آزمایش دهد. همچنین لازم است که در طی روابط خود از کاندوم استفاده کنید و از روابط محافظت نشده اجتناب کنید. به یاد داشته باشید در دورههای شیوع به هیچ عنوان نباید روابط جنسی برقرار کنید.
تبخال لب و دهان به طور عمده توسط ویروس هرپس سیمپلکس نوع ۱ ایجاد میشوند با این حال در برخی از موارد نیز هرپس سیمپلکس نوع ۲ نیز میتواند باعث ایجاد این بیماری شود.
به طور معمول ۲ تا ۱۲ روز پس از ابتلا به ویروس هرپس سیمپلکس علائم ابتلا به این ویروس در افراد ظهور میکند. با این حال طول این دوره در افراد میتواند متفاوت باشد.
تبخال تناسلی یک عفونت شایع منتقله از راه جنسی (STI) است که توسط ویروس هرپس سیمپلکس (HSV) ایجاد میشود. این ویروس به طور معمول از طریق تماس پوست به پوست در طی روابط جنسی منتقل میشود.
اگرچه تبخالهای تناسلی و HIV توسط ویروسهای متفاوتی ایجاد میشوند اما بیماران مبتلا به تبخال بیشتر در معرض عفونت HIV هستند. به همین دلیل نیز افرادی که به تازگی به تبخال مبتلا شدهاند باید از نظر عفونت HIV و سایر عفونتهای مقاربتی آزمایش شوند.
همچنین تحقیقات نشان میدهند که بیمارانی که به طور همزمان به تبخال و HIV آلوده هستند، ممکن است به دلیل تعامل بین ویروس تبخال و ویروس HIV، غلظت بالاتری از ویروسهای HIV در بدن خود داشته باشند. هنگامی که HIV به سیستم ایمنی فرد آسیب میرساند، احتمال بیشتری وجود دارد که فرد با ویروس هرپس سیمپلکس نیز آلوده شود.
در صورتی که شما به تبخال دستگاه تناسلی مبتلا هستید ممکن است با عوارض ناخواسته زیر رو به رو شوید.
ابتلا به هرپس سیمپلکس ویروس میتواند شانس ابتلا به عفونتهای مقاربتی دیگری نظیر HIV/AIDS را افزایش دهد.
در صورتی که مادر باردار آلوده به ویروس تبخال باشد ممکن است این عفونت را در دوران بارداری یا در هنگام زایمان به نوزاد انتقال دهد. این نوزادان به طور معمول به عفونتهای سیستم عصبی و یا اندامهای داخلی مبتلا میشوند. همچنین اغلب این نوزادان حتی با درمانهای انجام شده باز هم در معرض خطر مشکلات جسمی و رشدی و مرگ زودهنگام هستند.
ایجاد التهاب و عفونت در اندامهای نظیر حالب، رکتوم، واژن، دهانه رحم و رحم میتواند از عوارض ابتلا به تبخالها باشند.
این عفونت که تحت عنوان عقربک هرپسی نیز شناخته میشود میتواند باعث تغییر رنگ، زخم و عفونت انگشت شود.
درد، زخم، تاری دید و نابینایی از مشکلات چشمی هستند که میتوانند متعاقب ابتلا به هرپس سیمپلکس ایجاد شوند.
در برخی از موارد نادر ممکن است ابتلا به تبخالها باعث افزایش شانس ابتلا به تورم مغز شود. همچنین ابتلا به تبخال لب و دهان نیز میتواند منجر به ایجاد عوارض متعددی شود. برخی از مهمترین این عوارض میتوانند شامل موارد زیر باشند.
انسفالیت HSV، مننژیت یا مننگوآنسفالیت و آسیب مغزی
هیچ درمان قطعی برای این ویروس وجود ندارد. تبخال دستگاه تناسلی دارای دورههای شیوع مکرر است که به عنوان دورههای عودکننده نیز شناخته میشوند. تعداد دفعاتی که فرد با این شیوعهای مکرر رو به رو میشود بسیار متفاوت است. معمولاً در سال اول پس از ابتلا به ویروس بیشترین تعداد دورههای شیوع مکرر رخ میدهد و پس از آن تعداد این دورهها کاهش مییابد.
همچنین هرچه زمان بیشتری میگذرد شدت علائم نیز کاهش مییابد. ممکن است قبل از شروع این دورهها با علائم هشدار دهندهای مانند درد در نواحی تناسلی یا سوزن سوزن شدن یا درد تیرکشنده در پاها، لگن یا باسن رو به رو شوید. با این حال داروهای ضد ویروسی میتوانند برای موارد زیر مورد استفاده قرار بگیرند:
برخی از موارد وجود دارند که میتوانند خطر ابتلا به تبخال دستگاه تناسلی را افزایش دهند و با اجتناب از آنها و یا کنترل آنها میتوانید ریسک ابتلا به تبخال دستگاه تناسلی را کاهش دهید. برخی از مهمترین این عوامل شامل موارد زیر هستند.
داشتن روابط جنسی میتواند باعث ابتلا به تبخال شود. بنابراین استفاده از کاندوم و محافظتهای دیگر در طی روابط جنسی میتواند باعث کاهش شانس ابتلا به این بیماری شود.
در صورتی که شریک جنسی شما دارای ویروس در بافتهای دهانی خود باشد میتواند به راحتی ویروس را از طریق روابط جنسی دهانی به شما منتقل کند. بنابراین بهتر است از روابط جنسی دهانی اجتناب کنید و یا از لوازم محافظتکنندهای مانند سدهای دندانی استفاده کنید.
افرادی که دارای چندین شریک جنسی هستند شانس بسیار بیشتری برای ابتلا به تبخال لب، دهان و دستگاه تناسلی دارند. همچنین بانوانی که سن بالاتری داشته یا سابقه ابتلا به بیماری های مقاربتی را دارند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به تبخال دستگاه تناسلی هستند.
جمعبندی
تبخالها از هر نوعی که باشند میتوانند بر کیفیت زندگی شما تاثیر بگذارند. مسأله مهم دیگر در مورد تبخالها این است که در بسیاری از موارد ممکن است علائم آنها بروز نکرده باشد و شما متوجه ابتلا به ویروس نباشید. این در حالی است که میتوانید این ویروس را به راحتی به دیگر افراد انتقال دهید. به همین دلیل نیز آشنایی با علائم ابتلا به ویروس هرپس سیمپلکس و روشهای کنترل و درمان آنها بسیار اهمیت دارد. در این مطلب همه چیز را درباره تبخالها بررسی کردیم و به تمامی نکاتی که ممکن است به دانستن آنها نیاز داشته باشید اشاره کردیم. برای انجام آزمایش های خود میتوانید به آزمایشگاه مرکزی فردیس مراجعه کنید.
مورد تایید و بازبینی شده توسط:
دکتر مهران غزالی بینا(فلوشیپ علوم آزمایشگاهی)
تبخالهای تناسلی در صورتی که به خوبی تحت درمان و کنترل قرار بگیرند معمولاً خطر خاصی برای فرد نخواهند داشت این در حالی است که در صورتی که به درستی این ویروس را کنترل نکنید ممکن است با مجموعهای از عوارض ناخواسته و خطرناک رو به رو شوید. همچنین در صورتی که ویروس تحت کنترل در نیاید میتواند به آسانی به شریک جنسی شما منتقل شود.
در بسیاری از موارد ممکن است HSV-۱ در بدن شما وجود داشته باشد اما علائم آن بروز نکرده باشد. در چنین شرایطی بروز برخی شرایط میتواند تبخالها را تحریک کند. استرس، خستگی، قرارگیری در معرض نور خورشید و ابتلا به بیماریهای دیگر میتوانند از مهمترین این موارد باشند.
ارسال نظر