7 صبح الی 7 بعدازظهر
روزهای غیر تعطیل
7 صبح الی 6 بعدازظهر
روزهای پنجشنبه
سه‌شنبه 20 خرداد 1404
به‌روزرسانی در تاریخ: 17 خرداد 1404
سرطان کولون یا روده زمانی ایجاد میشود که سلول‌های این ناحیه از بدن به طور غیر طبیعی شروع به رشد می‌کنند. این سرطان به طور کلی تا زمانی که علائم ظاهر نشوند مشخص نمی‌شود و علائم نیز در مراحل نسبتاً پیشرفته ظهور پیدا می‌کنند. به همین دلیل نیز تشخیص و درمان به موقع این بیماری دارای اهمیت بسیار زیادی است. در این مقاله قصد داریم همه چیز را در مورد سرطان کولون بررسی کنیم.
سرطان کولون از روده بزرگ شروع میشود. سرطان کولورکتال می‌تواند کولون، رکتوم و یا قسمت‌های دیگری از روده بزرگ را تحت تاثیر قرار دهد. سرطان کولون در بسیاری از موارد از پولیپ‌های پیش سرطانی شروع میشود و در ادامه به سرطان تبدیل میشود. وجود سابقه خانوادگی و داشتن پیش زمینه ژنتیکی از اهمیت زیادی در ابتلا به این سرطان برخوردار است. با این حال رژیم غذایی غیر اصولی، مصرف بی‌رویه الکل، سیگار و سایر دخانیات و همچنین داشتن بیماری التهابی روده برای زمان‌های طولانی میتوانند زمینه ساز ابتلا به سرطان روده بزرگ و کولون باشد.
بیشتر بخوانید: نكاتی در رابطه با سرطان معده
سرطان روده بزرگ، کولون، یكی از شایع ترین سرطان هایی است كه انسان دچار آن میشود. به دلیل آلودگی كه در كشورهای صنعتی وجود دارد این بیماری سومین سرطان شایع در جوامع بشری در بین زنان و مردان و دومین علت مرگ و میر سرطان محسوب میشود.
به‌گونه ای كه اگر مصرف دخانیات(اولین علت مر گ و میر) تحت كنترل قرار گیرد این سرطان به عنوان اولین عامل ناشی از سرطان در انسانها محسوب خواهد شد. سرطان كولون و ركتوم(انتهای روده بزرگ) مانند سایر سرطان ها نیست ولی شواهد ،تجربیات و پیشرفت دانش میزان شناخت و اشنایی از بیماری ها را بیش از گذشته افزایش داده است. دانشمندان معتقدند دو عامل مهم محیطی و وراثت در ایجاد این بیماری نقش دارند.
سلول‌های بدن ما در قسمت‌های مختلف از جمله روده به طور منظمی در حال مرگ و تولد هستند و این تغییرات به طور کنترل شده اتفاق می‌افتد. در سرطان، ماده ژنتیکی سلول‌ها دچار تغییر میشود و سلول‌ها شروع به تقسیم بی‌رویه می‌کنند که باعث ایجاد تومور خواهد شد. با گذشت زمان و در صورتی که سرطان به موقع تشخیص داده نشود، این سلول‌ها میتوانند به قسمت‌های دیگر بدن منتقل شده و باعث پخش شدن سرطان در سرتاسر بدن و عواقب جبران ناپذیر آن در بیمار شوند.
بیشتر بخوانید: آزمایش CA-125
عوامل زیر ممكن است شانس ابتلا به سرطان روده بزرگ را در فرد افزایش بدهد.سرطان کولون می‌تواند در همه افراد به وجود بیاید. با این حال برخی از مهم‌ترین ریسک فاکتور‌ها برای این بیماری شامل موارد زیر هستند.
این بیماری بصورت رشد توده های خوش خیم در جدار روده تعریف میشود كه معمولا بعد از سن 50 سالگی شایع است. البته این نكته قابل ذكر است كه انواعی از پولیپ های كولون وجود دارند كه در سنین جوانی و میانسالی ظاهر میشوند كه یا سرطانی است و یا توانمندی تبدیل شدن به بدخیمی را دارد.
تحقیقات نشان می‌دهند که رژیم‌های غذایی غیراصولی که حاوی مقادیر کمی از فیبر و مقادیر زیادی از چربی، گوشت‌های قرمز و مواد غذایی فرآوری شده هستند، خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش می‌دهند.
برخی از مواردی که باعث میشود افراد شانس بیشتری برای ابتلا به سرطان کولورکتال داشته باشند شامل موارد زیر هستند:
سرطان روده بزرگ و راست روده سرطانی است که در مراحل ابتدایی از طریق غربالگری قابل پیشگیری و قابل درمان است. علائم این بیماریی ممكن است شبیه به سایر علائم نظیر عفونت ها، بواسیر و بیماری های التهابی روده باشد، بنا براین مراجعه به پزشك به منظور ارزیابی بهتر لازم و ضروری می باشد. از آنجایی كه در مراحل اولیه این بیماری با موفقیت قابل درمان است در صورت مشاهده هر كدام از علائم زیر به پزشك مراجعه نمایید.
وجود هر گونه تغییر در عادت دفعی مدفوع نظیر اسهال، یبو ست یا كاهش قطر مدفوعی خونریزی از مقعد یا وجود خون در مدفوع، درد های قلنجی معده، استفراغ ،ضعف یا خستگی، یرقان یا زردی پوست و سفیدی چشم، البته لازم به ذكر است كه این علامت زودرس نیست ولی بسیار حائز اهمیت است در بعضی موارد ممكن است فرد مبتلا به سرطان بوده اما هیچگونه علامتی نداشته باشد.
سرطان روده بزرگ بسته به مرحله‌ای که در آن قرار دارد می‌تواند دارای علائم مختلفی باشد. برخی از علائم سرطان کولون می‌تواند شامل موارد زیر باشند.
برای پیشگیری از ابتلا به سرطان، مقاله توصیه هایی برای پیشگیری از سرطان را مطالعه نمایید.
سرطان روده بزرگ دارای مراحل مختلفی است. تشخیص این که سرطان روده بزرگ در کدام مرحله قرار دارد می‌تواند به متخصص شما کمک کند تا چشم انداز بهتری از بیماری طولانی مدت شما داشته باشد و روش‌های درمانی بهتری را در نظر بگیرد. به طور کلی سرطان روده بزرگ دارای ۴ مرحله زیر است. در مرحله اول تومور بیشتر از لایه داخلی گسترش پیدا می‌کند اما هنوز به غدد لنفاوی گسترش پیدا نکرده است.
2. در این مرحله سرطان از طریق لایه عضلانی خارجی ضخیم روده بزرگ به دیواره‌های کولون گسترش پیدا می‌کند اما همچنان به غدد لنفاوی گسترش پیدا نکرده است.
3. در این مرحله سرطان از روده خارج میشود و به طور معمول ۱ تا ۳ گره لنفاوی را درگیر می‌کند.
4. در این مرحله سرطان از طریق غدد لنفاوی به اندام‌های دیگر گسترش پیدا می‌کند و می‌تواند اندام‌های دیگری نظیر کبد و ریه‌ها را درگیر کند.
انواع مختلفی از سرطان روده بزرگ وجود دارد که بر اساس نوع سلول‌های درگیر و موقعیت این سلول‌ها دسته‌بندی میشوند. برخی از رایج‌ترین انواع سرطان‌های کولون شامل موارد زیر هستند:
آدنوکارسینوم‌ها شایع‌ترین نوع سرطان روده بزرگ و کولون هستند. در این نوع از سرطان، سلول‌های مخاطی کولون یا رکتوم درگیر میشوند.
لنفوم ممکن است در ابتدا از گره‌های لنفاوی یا کولون شروع شود.
این سرطان از سلول‌هایی در روده شروع میشوند که مسئول تولید هورمون‌ها هستند.
سارکوم‌ها در بافت‌های نرم مانند عضلات کولون ایجاد میشوند. این تومور‌ها معمولاً در دستگاه گوارش به وجود می‌آیند و خوش خیم هستند با این حال به ندرت میتوانند در روده بزرگ و کولون نیز ایجاد شوند و پس از گذشت زمان به سرطان تبدیل شوند.
بهترین روش تشخیص سرطان روده انجام غربالگری‌های منظم است. در صورتی که سرطان توسط غربالگری تشخیص داده شود درمان آن می‌تواند بسیار نتیجه بخش‌تر از مراحل دیگر باشد. روش‌های دیگری که می‌توان از آن‌ها برای تشخیص سرطان روده استفاده کرد شامل کولونوسکوپی، آزمایش خون، تست‌های کبدی و... هستند.
ایجاد برخی از تغییرات در سبک زندگی می‌تواند تا حدی شانس ابتلا به سرطان کولون را کاهش دهد. داشتن یک رژیم غذایی سالم و اصولی، ورزش منظم و کاهش مصرف الکل و دخانیات و در صورت امکان قطع آن‌ها می‌تواند مؤثر باشد. به علاوه بهترین کار برای پیشگیری از ابتلا به سرطان کولون انجام منظم غربالگری از سنین ۴۵ سالگی به بالا است که کمک می‌کند در صورت شروع تغییرات سرطانی سریعاً آن‌ها را تشخیص داد و برای درمان اقدام کرد.
در صورتی که با هر یک از علائم مربوط به سرطان کولورکتال رو به رو هستید لازم است سریعاً به پزشک مراجعه کنید. همچنین در صورتی که سن شما به ۴۵ سالگی نزدیک است نیز بهتر است در مورد شیوه‌های غربالگری با یک متخصص مشورت کنید. در صورتی که به بیماری‌های التهابی روده مبتلا هستید یا سابقه ابتلا به سرطان کولورکتال را دارید ممکن است لازم باشد قبل از ۴۵ سالگی دوره‌های غربالگری را شروع کنید.
انتخاب روش درمان سرطان روده بزرگ به عوامل مختلفی بستگی دارد. اندازه، موقعیت و مرحله سرطان از مهم‌ترین عوامل هستند. لازم است به این نکته توجه داشته باشید که هرچه سرطان در مراحل اولیه تشخیص داده شود درمان آن راحت‌تر خواهد بود. گزینه‌های درمانی که پزشک ممکن است آن‌ها را برای درمان سرطان کولورکتال در نظر بگیرد شامل موارد زیر هستند:
شایع‌ترین روش درمانی در تمامی مراحل سرطان به حساب‌می‌آید. این روش به طرق مختلف انجام میشود و براساس نظر پزشک و مرحلۀ سرطان، روش‌های جراحی متفاوت است.
در این روش، از داروها جهت کشتن سلول‌های سرطانی استفاده میشود. داروهای ضد سرطانی اکثراً به فرم تزریق داخلی در بدن یا داخل عضلات و برخی به فرم خوارکی استفاده میشود. شیمی‌درمانی یک روش درمانی سیستمیک به‌حساب‌می‌آید به این معنا که دارو از طریق جریان خون به قسمت‌های مختلف بدن می‌رود تا سلول‌های سرطانی را بکشد.
در این روش داروها به صورت دوره‌ای تجویز میشوند؛ یعنی دوره درمانی با یک دوره استراحت ادامه می‌یابد و بعد از آن، از ابتدا دوره درمانی شروع میشود. درصورتی‌که سلول‌های سرطانی، کبد را درگیر کرده باشند، می‌توان دارو را مستقیماً به شریان‌های تغذیه‌کننده کبد تزریق نمود
انواع مختلفی از پولیپ‌ها وجود دارند که برخی از آن‌ها خطرناک نیستند. به طور کلی متخصصان بر این باورند که نوعی از پولیپ‌های روده بزرگ که دارای ظاهر دندانه دار و عمدتاً از جنس آدنوم هستند، میتوانند پیش سرطانی باشند و باعث ایجاد سرطان در آینده شوند. زمانی که پولیپ‌های روده بزرگ در فرد تشخیص داده شد، توسط جراحی خارج میشوند. در اکثر موارد این پولیپ‌ها از نظر بافت‌شناسی مورد بررسی قرار می‌گیرند و در صورت لزوم پزشک کولونوسکوپی یا آزمایش‌های دیگری را برای فرد تجویز می‌کند.
همان طور که اشاره کردیم تشخیص به موقع و درمان سرطان روده بزرگ دارای اهمیت بسیار زیادی است. برخی از مهم‌ترین روش‌هایی که برای غربالگری سرطان کولون مورد استفاده قرار می‌گیرند شامل موارد زیر هستند.
این روش می‌تواند با بررسی مستقیم روده بزرگ انواع پولیپ‌ها را در مراحل اولیه تشخیص داده و درمان آن‌ها را نیز راحت‌تر کند.
این تست می‌تواند به صورت سالانه انجام شود تا به تشخیص وجود هر مشکلی در روده بزرگ کمک کند.
این آزمایش می‌تواند به صورت دوره‌های ۵ ساله انجام شود.
این تست نیز می‌تواند در دوره‌های ۵ ساله برای بررسی و تشخیص مشکلات احتمالی در کولون مورد استفاده قرار بگیرد.
شروع سن غربالگری به عوامل متعددی بستگی دارد. به طور کلی متخصصان توصیه می‌کنند که افراد در معرض خطر حداکثر پس از ۴۵ تا ۵۰ سالگی وارد چرخه غربالگری شوند. البته اگر شما دارای سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان کولون هستید یا از بیماری‌های التهابی یا پولیپ روده رنج می‌برید، بهتر است برای داشتن یک برنامه غربالگری منظم با پزشک خود مشورت کنید زیرا اغلب در این شرایط لازم است غربالگری از سنین کمتری شروع شود. میزان غربالگری مورد نیاز در زنان و مردان یکی است زیرا زنان و مردان شانس یکسانی برای ابتلا به سرطان کولورکتال دارند.
به طور کلی سرطان کولورکتال دارای ۵ مرحله است که در قسمت مراحل و استیج‌های سرطان کولورکتال آن‌ها را به تفصیل بررسی کردیم.
هرچه سرطان پیشرفت بیشتری داشته باشد فرد با علائم شدید‌تری رو به رو خواهد شد. برخی از علائمی که در مراحل انتهایی سرطان کولورکتال دیده میشوند شامل موارد زیر هستند:
در برخی از موارد ممکن است شکل مدفوع در فرد مبتلا به سرطان روده بزرگ و کولورکتال تغییر کند. ایجاد هریک از تغییرات زیر در مدفوع می‌تواند از علائم سرطان کولون باشد.
در صورتی که مدفوع بیش از حد بزرگ و پهن باشد یا بیش از حد کوچک باشد و به صورت نخ مانند از بدن خارج شود می‌تواند جزئی از علائم سرطان کولون در نظر گرفته شود.
مدفوع ممکن است دارای هر نوع رنگ غیر عادی باشد که البته اغلب به صورت خونین و تیره است.
وجود خون یا ترکیبات غیر طبیعی در مدفوع می تواند نشان دهنده سرطان کولون باشد. هرچند که نمی‌توان صرفا با دیدن این موارد سرطان را تشخیص داد چرا که این علائم میتوانند با بیماری های دیگری مشترک باشد.
برخی از بیماری‌هایی که با سرطان کولون دارای ارتباط هستند عبارتند از:
انواع مختلفی از پولیپ‌های روده وجود دارند که برخی از انواع این پولیپ‌ها مانند انواع دندانه دار و پولیپ‌های آدنوم به عنوان پولیپ‌های پیش سرطانی شناخته میشوند. افرادی که به این نوع از پولیپ‌ها مبتلا میشوند نیاز دارند تابیش از افراد دیگر تحت غربالگری منظم برای سرطان کولورکتال قرار گیرند.
بیماری‌های التهابی روده مانند کولیت اولسراتیو میتوانند باعث ایجاد التهاب در روده شوند که در صورت کنترل نشدن و ادامه یافتن برای مدت طولانی، موجب ایجاد سرطان خواهند شد.
سرطان روده به طور کلی می‌تواند خود روده بزرگ یا رکتوم را درگیر کند. روده بزرگ یا کولون لوله‌ای به طول ۱. ۵ متر است که روده کوچک را به راست روده متصل می‌کند. رکتوم در واقع همان راست روده است که حدود ۱۲ سانتی‌متر طول دارد و کولون را به مقعد متصل می‌کند.
در صورتی که شما سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان روده داشته باشید احتمال ابتلا به سرطان کولورکتال بیشتر خواهد شد. بنابر برخی از تحقیقات در صورتی که اعضای خانواده درجه یک شما این سرطان را تجربه کرده باشند خطر ابتلا شما ۲ تا ۳ برابر خواهد شد و در صورتی که اعضای فامیل درجه ۲ یا ۳ با این بیماری درگیر باشند باز هم خطر ابتلای بیشتری نسبت به عدم وجود این شرایط خواهید داشت.
اگر دارای سابقه خانوادگی هستید در این مورد با پزشک متخصص مشورت کنید. متخصص شما پس از بررسی عوامل خطر دیگر مانند وجود یا عدم وجود بیماری‌های التهابی و پولیپ روده، نوع رژیم غذایی و درصد مصرف نوشیدنی‌های الکلی و دخانیات ممکن است برنامه‌های غربالگری متفاوتی را برای شما در نظر بگیرد. با این حال لازم نیست بترسید زیرا تحقیقات نشان می‌دهند که حدود ۷۵ درصد موارد سرطان‌های کولون و روده بزرگ به صورت ژنتیکی نیستند و تنها ۱۵ درصد موارد دارای سابقه خانوادگی بوده‌اند.
سرطان روده در صورتی که به موقع کنترل نشود و به اندام‌های دیگر گسترش پیدا کند می‌تواند باعث ایجاد عواقب جبران ناپذیر در بدن بیمار و حتی مرگ در موارد شدید شود.
خوشبختانه سرطان کولون در صورتی که به موقع تشخیص داده شود می‌تواند درمان شود. تحقیقات نشان می‌دهند که در صورتی که سرطان کولورکتال قبل از متاستاز به قسمت‌های دیگر بدن تشخیص داده و درمان شود، فرد حداقل برای ۵ سال دیگر می‌تواند به زندگی خود ادامه دهد. لازم است به این نکته توجه کنید که این آمار مربوط به سال ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۶ است و با بهبود روش‌های درمان سرطان این زمان می‌تواند طولانی‌تر نیز باشد؛ با این حال آمار دقیقی هنوز در دسترس نیست.
در صورتی که سرطان روده در مراحل اولیه تشخیص داده شده و اقدامات درمانی برای آن آغاز شود در اکثر موارد می‌توان آن را درمان کرد. با این حال هر نوع سرطانی در صورت متاستاز و پخش شدن در بدن می‌تواند باعث مرگ شود.
جمع‌بندی
سرطان روده یکی از سرطان‌های شایع است که بسیاری از افراد را درگیر خود می‌کند. علائم سرطان کولون می‌تواند بسته به وضعیت و شدت سرطان متنوع باشد و شامل موارد مختلفی از جمله اسهال، یبوست، مدفوع خونی، تغییر غلظت مدفوع، کاهش وزن، کاهش اشتها و... باشد. به یاد داشته باشید که سرطان اگرچه می‌تواند عواقب جبران ناپذیری به دنبال داشته باشد اما با تشخیص و درمان به موقع می‌توان در بسیاری از موارد سرطان را درمان کرد یا از عواقب جبران ناپذیر آن جلوگیری نمود.
مورد تایید و بازبینی شده توسط:
دکتر مهران غزالی بینا(فلوشیپ علوم آزمایشگاهی)
وجود خون در مدفوع می‌تواند به دلایل مختلفی رخ دهد. عفونت‌ها، التهاب‌ها، هموروئید‌ها و.... میتوانند باعث وجود خون در مدفوع شوند. با این حال یکی از علائم سرطان کولون وجود خون در مدفوع است بنابراین اگرچه خون در مدفوع نمی‌تواند به طور قطعی سرطان را تایید کند اما در برخی از موارد می‌تواند علامتی از آن باشد.
ارسال نظر