7 صبح الی 7 بعدازظهر
روزهای غیر تعطیل
7 صبح الی 6 بعدازظهر
روزهای پنجشنبه
چهارشنبه 05 شهريور 1404
آیا تا به حال احساس ضعف عضلانی یا کاهش توان بدنی در سنین بالا را تجربه کرده‌اید؟ این موضوع ممکن است نشانه‌ای از یک اختلال خاموش به نام سارکوپنی باشد. سارکوپنی به معنای کاهش تدریجی توده و قدرت عضلات در طول زمان است، به‌ویژه با بالا رفتن سن. این اختلال چیزی فراتر از احساس خستگی ساده یا ضعف موقت است؛ بلکه می‌تواند توانایی حرکت، تعادل، استقلال فرد در انجام کارهای روزمره و حتی سلامت کلی بدن را تحت تاثیر قرار دهد.
اگرچه سارکوپنی روندی طبیعی در بسیاری از افراد سالمند است، اما در برخی افراد زودتر و شدیدتر بروز می‌کند. کاهش توده عضلانی می‌تواند احتمال زمین خوردن، شکستگی استخوان و آسیب‌های جدی جسمی را افزایش دهد و کیفیت زندگی را به‌شدت کاهش دهد. خوشبختانه، شناسایی زودهنگام و اقدام به‌موقع می‌تواند در کاهش شدت علائم و پیشگیری از عوارض جدی آن مؤثر باشد.
بیشتر بخوانید: آیا پوکی استخوان قابل درمان است؟
سارکوپنی(Sarcopenia) یک اختلال عضلانی است که منجر به کاهش تدریجی توده و قدرت عضلات اسکلتی می‌شود و معمولاً با افزایش سن همراه است. این وضعیت بیشتر در افراد بالای ۶۰ سال دیده می‌شود، اما محدود به سالمندان نیست. در برخی افراد جوان‌تر نیز، عواملی مانند بی‌تحرکی طولانی‌مدت، سوء تغذیه، بیماری‌های مزمن، التهابات بدن یا اختلالات هورمونی می‌توانند زمینه‌ساز بروز سارکوپنی باشند.
سارکوپنی به‌سادگی قابل تشخیص نیست و معمولاً به صورت تدریجی و بی‌سر و صدا پیشرفت می‌کند. اگرچه در ظاهر ممکن است فقط ضعف عضلانی یا خستگی زودرس به نظر برسد، اما در واقع کاهش قدرت عضلات می‌تواند به مرور زمان استقلال حرکتی فرد را تهدید کرده و خطر افتادن و شکستگی‌های جدی را افزایش دهد. شناسایی زودهنگام این اختلال، نقش مهمی در جلوگیری از پیشرفت آن دارد.
دلایل مختلفی در بروز سارکوپنی نقش دارند:
برای مطالعه بیشتر: نقش تغذيه در درمان و پيشگيری از پوكی استخوان
کاهش تعداد و اندازه فیبرهای عضلانی باعث کم شدن عضلات(آتروفی عضلانی) می‌شود. با افزایش سن، بدن شما دچار تغییرات خاصی می‌شود که عامل اصلی در ایجاد سارکوپنی هستند. به عنوان مثال، بدن شما به همان میزان پروتئینی که عضلات شما برای رشد نیاز دارند، تولید نمی‌کند. وقتی این اتفاق میافتد، سلول‌های عضلانی شما کوچکتر می‌شوند. علاوه بر این، با افزایش سن، تغییرات در هورمون‌های خاصی - مانند تستوسترون و فاکتور رشد شبه انسولین(IGF-1) - بر فیبرهای عضلانی شما تأثیر می‌گذارد که این می‌تواند منجر به سارکوپنی شود.
تشخیص سارکوپنی معمولاً بر اساس ترکیبی از علائم بالینی و تست‌های عملکردی است. پزشک ممکن است موارد زیر را بررسی کند:
سارکوپنی فقط به معنای ضعف عضلانی نیست. این وضعیت می‌تواند باعث:
خبر خوب این است که سارکوپنی قابل پیشگیری و تا حدی قابل درمان است:
به نقل از سایت national library of medicine از جمله موثرترین راه ها برای درمان و پیشگیری سارکوپنی به شرح زیر است:
"فعالیت بدنی، به ویژه تمرینات مقاومتی، به طور موثری از تحلیل عضلات جلوگیری کرده و قدرت را در سارکوپنی بهبود می‌بخشد و وسیله‌ای برای پیشگیری و مدیریت این بیماری فراهم می‌کند. علاوه بر این، افزایش مصرف پروتئین کل از طریق مکمل یا منابع غذایی می‌تواند به پیشگیری و مدیریت سارکوپنی کمک کند. به طور خاص، مصرف 20 تا 35 گرم پروتئین در هر وعده غذایی توصیه می‌شود، زیرا این مقادیر، محتوای اسید آمینه کافی را برای به حداکثر رساندن MPS فراهم می‌کنند و در نتیجه از دست دادن عضلات مرتبط با سن را به حداقل می‌رسانند. علاوه بر این، به بیماران مبتلا به سارکوپنی توصیه می‌شود 1.0 تا 1.2 گرم به ازای هر کیلوگرم (وزن بدن) در روز پروتئین مصرف کنند.علاوه بر این، بیشترین اثرات زمانی مشاهده می‌شود که تمرینات مقاومتی و رژیم‌های غذایی پرپروتئین با هم ترکیب شوند و به نظر می‌رسد که به صورت هم افزایی عمل می‌کنند."
علائم بیماری سارکوپنی در مراحل اولیه قابل مشاهده نیستند و با گذشت زمان علائم این بیماری ظاهر می‌شود. از جمله علائم بیماری سارکوپنی عبارتند از:
اگرچه سارکوپنی اغلب با سالمندی مرتبط است، اما افراد جوان‌تر نیز در صورتی که سبک زندگی بی‌تحرک، رژیم غذایی ضعیف یا بیماری مزمن داشته باشند، ممکن است دچار آن شوند. سالمندان، بیماران بستری طولانی‌مدت و افراد دچار سوء تغذیه بیشتر در معرض خطر هستند.
برآوردها نشان می‌دهد که حدود ۱۰ تا ۲۰ درصد از افراد بالای ۶۰ سال در جهان درجاتی از سارکوپنی را تجربه می‌کنند. این عدد در سالمندان بالای ۸۰ سال می‌تواند به بیش از ۵۰ درصد برسد.
اگرچه هر دو وضعیت به کاهش حجم عضلات مربوط می‌شوند، اما سارکوپنی و آتروفی عضلانی دو پدیده متفاوت با دلایل و روند پیشرفت متمایز هستند. آتروفی عضلانی معمولاً به‌دلیل بی‌تحرکی طولانی‌مدت، آسیب عصبی، بستری بودن، یا برخی بیماری‌های خاص ایجاد می‌شود. در این حالت، کاهش اندازه عضله می‌تواند سریع، موضعی و برگشت‌پذیر باشد، مثلاً وقتی یک اندام گچ گرفته می‌شود یا فرد به‌دلیل آسیب، عضلاتش را استفاده نمی‌کند.
در مقابل، سارکوپنی یک فرایند تدریجی و وابسته به سن است که با افزایش سن یا در اثر شرایط متابولیک خاص(مانند کم‌تحرکی مزمن، کاهش ترشح هورمون‌های عضله‌ساز یا تغذیه نامناسب) رخ می‌دهد. کاهش توده و عملکرد عضلات در سارکوپنی اغلب سیستماتیک، آهسته و گسترده است و تمام بدن را درگیر می‌کند. فرق بین سارکوپنی و آتروفی عضلانی به صورت خلاصه به شرح زیر است:
کاهش سریع و موضعی عضله به‌دلیل عدم استفاده یا آسیب
کاهش تدریجی و گسترده عضلات در اثر بالا رفتن سن یا اختلالات مزمن متابولیک
جمع‌بندی
سارکوپنی یکی از مهم‌ترین چالش‌های سلامتی دوران میانسالی و سالمندی است. خوشبختانه با آگاهی، تحرک، تغذیه مناسب و بررسی‌های پزشکی منظم، می‌توان از بروز آن جلوگیری کرد یا روند آن را کند کرد. اگر احساس می‌کنید عضلات‌تان ضعیف شده یا توان جسمی‌تان کاهش یافته، بهتر است با پزشک مشورت کنید.
مورد تایید و بازبینی شده توسط:
دکتر مهران غزالی بینا(فلوشیپ علوم آزمایشگاهی)
ارسال نظر