آزمایش کلامیدیا برای تشخیص عفونت باکتریایی کلامیدیا تراکوماتیس موثر است که یکی از شایعترین بیماریهای مقاربتی در جهان محسوب میشود. این آزمایش به پزشکان کمک میکند تا ابتلا به عفونت را سریع تشخیص دهند و درمان مناسب را شروع کنند، حتی قبل از بروز علائم واضح. هدف از انجام آزمایش، شناسایی عفونت کلامیدیا(Chlamydia trachomatis) در افرادی است که ممکن است در معرض خطر باشند یا علائم ابتلا این بیماری را داشته باشند.
این آزمایش به پیشگیری از عوارض جدی مانند التهاب لگن، ناباروری، عفونت ادراری یا انتقال به نوزاد در دوران بارداری کمک میکند. در پاسخ به این سوال که آزمایش کلامیدیا را چه کسانی انجام میدهند، افراد با شرایط زیر بهتر است این آزمایش را انجام دهند:
آزمایش کلامیدیا معمولاً سریع و غیرتهاجمی است و بسته به جنسیت و شرایط بیمار روش نمونه برداری متفاوت است. از جمله روش های انجام آزمایش کلامیدیا عبارتند از:
جمعآوری اولین ادرار صبح بهترین نتیجه را میدهد. فرد باید قبل از نمونهگیری حداقل یک ساعت از ادرار کردن خودداری کند.
نمونهگیری از دهانه رحم در زنان یا مجرای ادراری در مردان
برای مطالعه بیشتر: آزمایش سیتولوژی ادرار؛ کاربردها و شرایط انجام
اگر شریک جنسی شما به کلامیدیا مبتلا شده است یا اگر علائمی دارید که میتواند به معنای ابتلا به عفونت کلامیدیا باشد، باید آزمایش دهید. اما کلامیدیا معمولاً علائمی ایجاد نمیکند. بنابراین، آزمایش دادن تنها راه برای اطمینان از ابتلا به عفونت است. به همین دلیل است که متخصصان پزشکی در صورت خطر بالای ابتلا به کلامیدیا، آزمایشهای غربالگری روتین را توصیه میکنند. بانوانی که از نظر جنسی فعال هستند، باید حداقل هر سال برای کلامیدیا آزمایش دهند اگر:
برای استفاده از پذیرش آنلاین، لطفاً یک روز قبل و در بازه زمانی ۷ تا ۱۱:۳۰ صبح اقدام بفرمایید.
درخواست پذیرش آنلاینHIV دارید(شما باید اولین باری که برای مراقبت از HIV به پزشک مراجعه میکنید، برای کلامیدیا آزمایش دهید. پس از آن باید حداقل سالی یک بار آزمایش دهید. اما اگر فعالیت جنسی شما خطر ابتلا به کلامیدیا را افزایش میدهد، ممکن است نیاز به آزمایش بیشتر داشته باشید). اگر باردار هستید، در اولین ویزیت دوران بارداری خود از پزشک خود در مورد آزمایش کلامیدیا سوال کنید.
این آزمایش اغلب در آزمایشهای معمول دوران بارداری گنجانده میشود. اگر کمتر از ۲۵ سال سن دارید، باید آزمایش دهید. اگر بیشتر از ۲۵ سال سن دارید، در صورتی که در معرض خطر بالای ابتلا به کلامیدیا هستید، باید آزمایش دهید. اگر شما یک مرد همجنسگرا یا دوجنسگرای فعال جنسی هستید، باید حداقل هر سال برای کلامیدیا آزمایش دهید. اما اگر موارد زیر را دارید، باید آزمایش را بیشتر انجام دهید(هر ۳ تا ۶ ماه یکبار).
انجام آزمایش کلامیدیا به صورت دورهای و تشخیص زودهنگام در جمعیتهای پرخطر باعث کاهش شیوع کلی کلامیدیا در جامعه میشود. آزمایشهای NAAT امکان شناسایی عفونتهای بیعلامت در مردان و زنان را فراهم میکنند. از جمله مزایای انجام آزمایش کلامیدیا بدین صورت است:
تست کلامیدیا معمولاً در شرایط زیر انجام میشود:
حتی اگر علائمی نداشته باشید، انجام تست پس از رابطه با شریک جدید یا چند شریک جنسی توصیه میشود.
مانند سوزش ادرار، ترشحات غیرطبیعی، درد لگن یا خونریزی بین قاعدگی.
زنان زیر ۲۵ سال یا افراد با رفتار جنسی پرخطر سالیانه تست میشوند. زنان باردار معمولاً در سه ماهه اول بارداری و در صورت ریسک بالا، دوباره در سه ماهه سوم آزمایش میدهند.
برای دقت بالای آزمایش NAAT، بهتر است حداقل یک تا دو هفته بعد از آخرین تماس جنسی پرخطر تست انجام شود تا احتمال منفی کاذب کاهش یابد. در زنان، سواب سرویکس در فاز فولیکولار چرخه قاعدگی حساسیت بیشتری دارد و در مردان، نمونه ادرار اول صبح یا سواب مجرای ادراری توصیه میشود.
تست کلامیدیا با بررسی وجود باکتری کلامیدیا در بدن انجام میشود. نمونه مورد آزمایش میتواند ادرار یا نمونهای از مجاری ادراری و در زنان از دهانه رحم باشد و در بعضی افراد ممکن است از گلو یا مقعد هم نمونه گرفته شود. روش مورد استفاده، بسیار دقیق است و حتی میتواند عفونتهایی که هنوز علائم ندارند را تشخیص دهد. این امکان باعث میشود پزشک بتواند سریع درمان را شروع کند، از انتقال بیماری به شریک جنسی جلوگیری شود و عوارض جدی مانند التهاب لگن، ناباروری یا مشکل در بارداری کاهش پیدا کند.
نمونهها باید به روش درست جمعآوری شوند، مانند ادرار اول صبح یا نمونهبرداری از دهانه رحم در زنان و سریع به آزمایشگاه فرستاده شوند تا نتیجه دقیق باشد. این روش باعث میشود عفونت سریع تشخیص داده شود، درمان به موقع شروع شود، از انتقال بیماری به شریک جنسی جلوگیری شود و خطر عوارض جدی مانند التهاب لگن، ناباروری یا مشکل برای نوزاد در دوران بارداری کاهش یابد.
بله، آزمایش کلامیدیا بسیار قابل اعتماد است، به شرطی که به روش درست انجام شود و نمونه به درستی جمعآوری و منتقل شود. روش استاندارد NAAT دقت بالایی دارد و حتی عفونتهایی که هنوز علامت ندارند را با حساسیت و صحت بالا تشخیص میدهد. به همین دلیل، این تست یکی از مطمئنترین روشها برای شناسایی کلامیدیا محسوب میشود. با این حال، برای کاهش احتمال نتیجه منفی کاذب بهتر است تست حداقل یک تا دو هفته بعد از آخرین تماس جنسی پرخطر انجام شود. همچنین رعایت نکات جمعآوری نمونه مثل استفاده از ادرار اول صبح یا سواب درست از دهانه رحم برای زنان، کیفیت و اعتبار نتیجه را تضمین میکند.
برای مطالعه بیشتر: نحوه انجام آزمایش اسپرم در آزمایشگاه یا منزل
برای اینکه نتیجه آزمایش کلامیدیا دقیق و قابل اعتماد باشد، رعایت چند نکته مهم درباره شرایط بیمار ضروری است.
حداقل ۲ هفته قبل از آزمایش نباید آنتیبیوتیک مصرف شود، زیرا ممکن است باکتری را کاهش دهد و نتیجه منفی کاذب بدهد.
حداقل یک ساعت قبل از جمعآوری ادرار نباید ادرار کنید. استفاده از ادرار اول صبح، دقت آزمایش را افزایش میدهد.
در زنان، اگر نمونه از دهانه رحم گرفته میشود، بهتر است خارج از زمان خونریزی قاعدگی باشد. از شستوشوی شدید یا استفاده از داروهای واژینال قبل از نمونهبرداری خودداری شود، چون ممکن است نتیجه آزمایش را تحت تاثیر قرار دهد.
حداقل ۲۴ ساعت قبل از آزمایش بهتر است رابطه جنسی انجام نشود تا نمونه قابل اعتماد باقی بماند. رعایت این شرایط باعث میشود نتیجه آزمایش دقیقتر باشد و احتمال منفی کاذب کاهش یابد.
بعد از انجام آزمایش کلامیدیا رعایت چند نکته ساده میتواند دقت نتیجه و سلامت شما را تضمین کند.
تا زمان دریافت و بررسی نتیجه، بهتر است از رابطه جنسی محافظتشده استفاده کنید تا احتمال انتقال عفونت کاهش یابد.
شستوشوی مناسب نواحی تناسلی و رعایت بهداشت شخصی میتواند از انتقال باکتری به خود یا دیگران جلوگیری کند.
اگر نتیجه مثبت شد، حتماً تحت نظر پزشک داروهای مناسب مصرف شود و دوره درمان کامل شود. شریک جنسی نیز باید بررسی و در صورت نیاز درمان شود تا عفونت مجدداً منتقل نشود.
در برخی موارد، پزشک توصیه میکند ۳ تا ۴ هفته بعد از درمان، تست مجدد انجام شود تا از پاک شدن کامل عفونت اطمینان حاصل شود. این نکات ساده اما مهم، به پیشگیری از عوارض جدی و انتقال بیماری کمک میکنند.
نتیجه آزمایش کلامیدیا معمولاً به دو صورت مثبت یا منفی اعلام میشود:
نشان میدهد در نمونه مورد بررسی هیچ مدرکی از عفونت کلامیدیا وجود ندارد. با این حال، اگر نمونه بهدرستی جمعآوری نشده باشد یا آزمایش خیلی زود بعد از تماس جنسی پرخطر انجام شده باشد، احتمال منفی کاذب وجود دارد. در این شرایط، پزشک ممکن است تکرار تست بعد از ۱ تا ۲ هفته را توصیه کند.
نشان میدهد که باکتری کلامیدیا در بدن وجود دارد و نیاز به درمان فوری دارد. پزشک معمولاً داروی مناسب را تجویز میکند و تمام دوره درمان باید کامل شود. همچنین، توصیه میشود شرکای جنسی بررسی و در صورت نیاز درمان شوند تا از انتقال مجدد جلوگیری شود.
نکته: حتی اگر علائمی نداشته باشید، مثبت بودن آزمایش مهم است و نیاز به درمان دارد، زیرا عفونت بدون علامت میتواند باعث عوارض جدی مانند ناباروری یا التهاب لگن شود.
انجام آزمایش کلامیدیا تراکوماتیس چندین مزیت مهم برای سلامت فرد و جامعه دارد. از جمله فواید این آزمایش شامل:
حتی عفونتهای بدون علامت را شناسایی میکند، که باعث میشود درمان سریع آغاز شود و از عوارض جدی پیشگیری شود.
با شناسایی و درمان به موقع، احتمال انتقال عفونت به شریک جنسی کاهش مییابد.
درمان به موقع از مشکلاتی مانند التهاب لگن، ناباروری، حاملگی پرخطر یا عفونت نوزاد در دوران بارداری جلوگیری میکند.
نمونهگیری معمولاً با ادرار یا سواب از مجاری تناسلی انجام میشود و درد یا ناراحتی زیادی ایجاد نمیکند.
روش استاندارد NAAT دقت بالایی دارد و نتایج تقریباً همیشه صحیح هستند، حتی در عفونتهای بدون علامت.
این مزایا باعث میشوند آزمایش کلامیدیا به یکی از ابزارهای کلیدی پیشگیری و کنترل عفونتهای جنسی تبدیل شود.
برخی داروها و شرایط میتوانند نتیجه آزمایش کلامیدیا را تحت تأثیر قرار دهند یا دقت آن را کاهش دهند.
مصرف داروهای آنتیبیوتیک حداقل دو هفته قبل از آزمایش میتواند باکتری را کاهش دهد و باعث نتیجه منفی کاذب شود. بنابراین، قبل از انجام تست، حتماً پزشک خود را از داروهای مصرفی مطلع کنید.
در زنان، استفاده از کرمها یا ژلهای ضدعفونیکننده، داروهای واژینال یا شستوشوی شدید قبل از نمونهبرداری میتواند دقت آزمایش را کاهش دهد.
گرفتن نمونه در دوره خونریزی قاعدگی یا بعد از رابطه جنسی اخیر ممکن است باعث نتیجه نادرست شود.
نمونههای ادرار یا سواب باید طبق پروتکل استاندارد جمعآوری و سریع به آزمایشگاه منتقل شوند. هرگونه تاخیر یا خطا در انتقال میتواند دقت آزمایش را کاهش دهد.
برخی بیماریها یا التهابهای غیر کلامیدیایی در ناحیه تناسلی میتوانند تداخل اندکی با آزمایش ایجاد کنند، ولی روش NAAT معمولاً این تداخل را به حداقل میرساند. رعایت این نکات باعث میشود دقت و اعتبار آزمایش کلامیدیا به بالاترین حد ممکن برسد و از نتایج منفی کاذب جلوگیری شود.
آزمایش کلامیدیا تراکوماتیس نتیجه کمی ندارد و معمولاً به صورت مثبت یا منفی گزارش میشود:
نشان میدهد هیچ مدرکی از عفونت کلامیدیا در نمونه وجود ندارد. این حالت نشان میدهد فرد به احتمال زیاد به کلامیدیا مبتلا نیست، البته در شرایط خاص مانند نمونهگیری نادرست یا آزمایش خیلی زود بعد از تماس پرخطر، احتمال منفی کاذب وجود دارد.
نشان میدهد باکتری کلامیدیا تراکوماتیس در نمونه شناسایی شده است و نیاز به درمان فوری دارد. روش NAAT(تست تقویت اسید نوکلئیک) تقریباً همیشه دقت بالای 95٪ دارد و قادر است حتی عفونتهای بدون علامت را تشخیص دهد. این آزمایش کمی نیست و معمولاً درصد یا غلظت مشخص نمیشود؛ تنها نتیجه مثبت یا منفی گزارش میشود.
برای انجام آزمایش کلامیدیا میتوانید به مراکز زیر مراجعه کنید:
آزمایشگاههای معتبر تشخیصی
اکثر آزمایشگاهها نمونهگیری و تست NAAT را انجام میدهند. بهتر است آزمایشگاهی انتخاب کنید که تجربه و استانداردهای بینالمللی را رعایت کند.
این مراکز علاوه بر نمونهگیری، مشاوره قبل و بعد از آزمایش و در صورت نیاز دارو و پیگیری درمان را ارائه میدهند.
در بسیاری از شهرها، مراکز بهداشت تستهای کلامیدیا را با هزینه کمتر و در شرایط محرمانه انجام میدهند.
پزشک میتواند آزمایش را تجویز کند، نمونهگیری انجام دهد یا شما را به آزمایشگاه معتبر ارجاع دهد.
نکته: قبل از مراجعه، حتماً از نوع نمونهگیری، هزینه، زمان دریافت جواب و شرایط آزمایشگاه مطلع شوید تا نتیجه دقیق و قابل اعتماد باشد.
جمع بندی
کلامیدیا هم در زنان و هم در مردان بسیار شایع است به همین علت انجام آزمایش کلامیدیا در پیشگیری به موقع آن موثر خواهد بود. اگر برخی از شرایط گفته شده در این مطلب را داشتید و حس میکنید مشکوک به کلامیدیا هستید، بهتر است هر چه زودتر اقدام به انجام آزمایش کلامیدیا کنید.
مورد تایید و بازبینی شده توسط:
دکتر مهران غزالی بینا(فلوشیپ علوم آزمایشگاهی)
ارسال نظر