علائم زگیل تناسلی در زنان و مردان(نحوه تشخیص و روش درمان)

زگیل تناسلی شایع‌ترین عفونت مقاربتی(STI) است. عامل اصلی این عفونت ویروس Hpv پاپیلومای انسانی است که دارای انواع مختلفی است و برخی از انواع آن باعث ایجاد زگیل‌های تناسلی و genital warts می‌شوند. اگرچه می‌توان این زگیل‌ها را با درمان مناسب از بین برد، اما فرد آلوده می‌تواند به راحتی باعث انتقال ویروس به شریک جنسی خود شود. در این مطلب قصد داریم همه چیز را در مورد زگیل‌های تناسلی بررسی کنیم.

زگیل تناسلی چیست؟

عفونت‌های مقاربتی زیادی وجود دارند که می‌توانند افراد را درگیر کنند. زگیل تناسلی یا genital wart یکی از شایع‌ترین این عفونت‌ها است. این عفونت که در اثر ابتلا به ویروس پاپیلومای انسانی ایجاد می‌شود دارای انواع مختلفی است. هر کدام از سویه های این ویروس بیماری‌زا با شدت های مختلف و البته خطرات مختلفی بدن را روبه رو می کنند. 

ظاهر زگیل‌های تناسلی چگونه است؟

ویروس پاپیلومای انسانی دارای انواع مختلفی است. برخی از انواع آن باعث ایجاد سرطان می‌شوند و برخی دیگر مسبب Genital warts هستند. در صورتی که این ویروس باعث ایجاد زگیل‌های تناسلی شود بافت‌های مرطوب تناسلی را درگیر می‌کند. معمولاً این زگیل‌ها به صورت برآمدگی‌های کوچک شبیه به گل کلم هستند که عموماً نیز به رنگ پوست هستند. در بسیاری از موارد زگیل‌های تناسلی به قدری کوچک‌اند که با چشم دیده نمی‌شوند.

محل ایجاد زگیل‌های تناسلی

زگیل‌های تناسلی می‌توانند قسمت‌های مختلفی را درگیر کنند. این زگیل‌ها می‌توانند در نواحی تناسلی در فرج، دیواره‌های واژن، ناحیه بین قسمت بیرونی دستگاه تناسلی و مقعد، کانال مقعد، دهانه رحم، نوک یا بدنه آلت تناسلی، کیسه بیضه و مقعد ایجاد شوند. همچنین genital warts می‌توانند در افرادی که با افراد آلوده رابطه جنسی برقرار کرده‌اند در دهان و گلو نیز ظاهر شوند.

انواع زگیل‌های تناسلی(Genital warts)

همان طور که اشاره کردیم زگیل‌های تناسلی در اثر ویروس hpv به وجود می‌آیند. این ویروس دارای تعداد زیادی سویه است که دو سویه ۶ و ۱۱ می‌توانند باعث ایجاد زگیل‌های تناسلی شوند. زگیل‌های تناسلی به طور کلی به دو دسته زیر تقسیم می‌شوند:

• زگیل‌های تناسلی ناشی از hpv کم خطر

در این موارد ویروس تنها باعث ایجاد زگیل‌های تناسلی می‌شود که می‌توانند در نواحی مختلف دستگاه تناسلی مانند واژن، آلت تناسلی و مقعد باشند.

• زگیل‌های تناسلی ناشی از hpv پر خطر

در این نوع از ویروس علاوه بر زگیل‌های تناسلی در نواحی تناسلی ممکن است فرد به سرطان دهانه رحم و واژن نیز مبتلا شود.

بیشتر بخوانید: بیماری کلامیدیا چیست؟ علائم عفونت کلامیدیا در زنان و مردان

علائم زگیل تناسلی

زگیل‌های تناسلی می‌توانند علائم بسیار مختلفی داشته باشند با این حال برخی از رایج ترین علائم ابتلا به genital warts شامل موارد زیر است.

• تورم‌های کوچک در نواحی تناسلی که عموماً به رنگ خود پوست هستند.
• برآمدگی‌های شبیه گل کلم که می‌تواند شامل چندین زگیل تناسلی به هم چسبیده باشد.
• احساس خارش و ناراحتی در نواحی تناسلی
• خونریزی در طی رابطه‌های جنسی

به این نکته توجه داشته باشید که در اغلب مواقع زگیل‌های تناسلی و genital warts بسیار کوچک‌اند و تنها در برخی افراد که دارای سیستم ایمنی بسیار ضعیفی هستند می‌تواند به خوشه‌های بزرگ تبدیل شود.

علائم زگیل تناسلی داخل واژن

زگیل‌های تناسلی ممکن است در نواحی واژن ایجاد شوند که در این صورت می‌توانند با علائم زیر همراه باشند:

• سوزش و خارش درون واژن
• خروج ترشحات کم از دهانه واژن
• برجستگی‌های تکی یا خوشه‌ای در ناحیه واژن

لازم است به این نکته توجه کنید که بسیاری از خانم‌ها در صورت ابتلا به زگیل‌های تناسلی داخل واژن ممکن است تصور کنند به عفونت مبتلا شده‌اند زیرا علائم این دو بسیار به یکدیگر شبیه‌اند.

علائم زگیل تناسلی در مقعد

زگیل‌های تناسلی در زنان و مردان می‌توانند در ناحیه مقعد نیز بروز کنند. این زگیل‌ها در اغلب موارد بدون درد هستند و ممکن است فرد متوجه آن‌ها نشود. با این حال برخی از علائم زگیل‌های مقعدی می‌تواند به صورت زیر باشد:

1. خونریزی
2. برجستگی‌های نزدیک مقعد یا درون آن که معمولاً دارای رنگ پوست هستند.
3. ترشحات موکوس مانند در نواحی برجستگی‌ها
4. احساس ناراحتی در ناحیه مقعد یا خارش

علائم زگیل تناسلی در دهان و گلو

در صورتی که زگیل‌های تناسلی در دهان و گلو ظاهر شوند اغلب دارای علامت خاصی نخواهند بود. این در بسیاری از موارد باعث می‌شود فرد مبتلا متوجه زگیل‌ها نشود و در صورتی که فرد دارای سیستم ایمنی ضعیفی باشد این زگیل‌ها می‌توانند منجر به سرطان گلو و دهان شوند.

علائم زگیل تناسلی کم خطر

زگیل‌های تناسلی کم خطر می‌توانند در بسیاری از موارد بدون هیچ علامت خاصی باشند. برخی از علائمی که ممکن است با آن‌ها رو به رو شوید شامل موارد زیر هستند:

• ورم، التهاب و قرمزی در ناحیه تناسلی
• درد، سوزش و خارش در ناحیه تناسلی
• تغییر رنگ یا تیره‌تر شدن پوست
• خونریزی

علائم زگیل تناسلی پرخطر

در صورت ابتلا به زگیل‌های تناسلی پرخطر، ممکن است با علامت‌های زیر رو به رو شوید:

• زگیل‌های بزرگ و نامنظم
• تغییر رنگ یا بافت پوست
• خونریزی شدید پس از مقاربت
• احساس درد شدید در نواحی زگیل‌ها یا اطراف آن‌ها

روش تشخیص زگیل‌های تناسلی

زگیل‌های تناسلی خارجی به راحتی می‌توانند توسط معاینه پزشک تشخیص داده شوند. این در حالی است که تشخیص زگیل‌های تناسلی داخلی ممکن است دشوار باشد. پزشک ممکن است مجموعه‌ای از روش‌های زیر را برای بررسی و تشخیص زگیل‌های تناسلی انتخاب کند.

1. انجام بیوپسی
2. آزمایش پاپ اسمیر برای بررسی دهانه رحم
3. معاینه مقعدی برای شناسایی زگیل‌های داخل مقعد

از کجا بفهمیم زگیل تناسلی داریم یا جوش؟

زگیل‌های تناسلی پس از ایجاد به صورت تکی یا خوشه‌ای شکل به صورت گل کلم مانند بروز می‌کنند. زگیل‌های تناسلی اغلب دارای سطح گوشتی صاف هستند و به رنگ پوست یا کمی تیره‌تر هستند؛ با این حال در صورتی که چنین چیزی را لمس یا مشاهده کردید بهترین راه مراجعه به پزشک است تا به طور دقیق و قطعی تشخیص داده شوند.

بیماری‌های مشابه با زگیل‌های تناسلی کدامند؟

یکی از بیماری‌های مشابه زگیل‌های تناسلی که در بسیاری از اوقات ممکن است با زگیل‌ها اشتباه گرفته شوند تبخال‌ تناسلی است. اگرچه هر دو جزئی از بیماری‌های مقاربتی هستند اما با یکدیگر متفاوت‌اند. تبخال‌های تناسلی در اثر ویروس هرپس سیمپلکس نوع ۲ ایجاد می‌شوند در حالی که عامل زگیل‌های تناسلی پاپیلوما ویروس‌ انسانی است. همچنین ظاهر تبخال‌های تناسلی به صورت زخم‌ها و تاول‌های پر از مایع است در حالی که زگیل‌های تناسلی عموماً به صورت برجستگی‌های کوچک یا گل کلم مانند به رنگ پوست در ناحیه تناسلی ظاهر می‌شوند.

تاثیر زگیل تناسلی بر بارداری

در صورتی که فرد در طی بارداری دچار زگیل‌های تناسلی باشد، ممکن است با مشکلات مختلفی رو به رو شود. سختی در ادرار کردن، خونریزی در هنگام زایمان و به مشکل خوردن زایمان به دلیل کاهش خاصیت کششی دیواره‌های رحم و واژن می‌تواند از این موارد باشد. همچنین در برخی از موارد ممکن است جنین پس از به دنیا آمدن دارای مشکلاتی مانند زگیل‌های تناسلی در گلو و دهان باشد. در این موارد ممکن است نوزاد برای زنده ماندن و باز شدن راه تنفسی نیاز به جراحی داشته باشد.

زگیل تناسلی در کودکان هم ایجاد می‌شود؟

زگیل‌های تناسلی به ندرت ممکن است در کودکان نیز ایجاد شوند. این زگیل‌ها که به صورت برآمدگی‌های کوچک و برجسته در نواحی تناسلی یا دهانی ظاهر می‌شوند الزاماً به معنای تماس جنسی در کودک نیستند؛ در واقع این ویروس می‌تواند از طریق راه‌های دیگری مانند تماس غیرمستقیم با فرد آلوده یا انتقال از مادر به جنین نیز منتقل شود.

فرق زگیل تناسلی، واژن و مقعدی با زگیل معمولی

زگیل‌های معمولی می‌توانند در نواحی مختلفی مانند دست، پا، زانو و... ایجاد شوند در حالی که زگیل‌های تناسلی بر روی ناحیه تناسلی، زگیل‌های مقعدی در اطراف یا داخل مقعد و زگیل‌های واژن اطراف یا درون واژن ظاهر می‌شوند.

آیا زگیل تناسلی، واژن و مقعدی خطرناک است؟

زگیل‌های تناسلی در اغلب اوقات مشکل خاصی را ایجاد نمی‌کنند با این حال وجود این زگیل‌ها بر روی سلامت عمومی فرد تأثیر می‌گذارد و باعث احساس ناخوشایند و ناراحتی در افراد می‌شود. به علاوه در بسیاری از مواقع وجود زگیل‌ها در روابط جنسی فرد آلوده اختلال ایجاد می‌کنند.

راه‌های انتقال زگیل تناسلی چیست؟

به طور کلی زگیل‌های تناسلی از طریق رابطه جنسی و تماس پوست به پوست در طی آن منتقل می‌شوند. این در حالی است که این زگیل‌ها نمی‌توانند با تماس‌های پوستی معمولی با افراد منتقل شوند. مهم‌ترین راه‌های انتقال زگیل‌های تناسلی شامل موارد زیر هستند:

• مقاربت، شامل رابطه مقعدی، واژن-آلت تناسلی و واژن-واژن
• لمس ناحیه تناسلی(تماس پوست به پوست بدون انزال)
• رابطه جنسی دهانی با کسی که HPV یا زگیل تناسلی دارد

علت زگیل تناسلی در مردان و زنان

به طور کلی زگیل‌های تناسلی پس از ابتلا به ویروس HPV پاپیلومای انسانی ایجاد می‌شوند. این ویروس دارای بیش از ۴۰ زیرگونه مختلف است که می‌توانند افراد را درگیر کنند. این ویروس می‌تواند به راحتی منتقل شود؛ حتی اگر زگیل‌ها خیلی کوچک باشند باز هم فرد می‌تواند در طی رابطه جنسی آن را به شریک خود منتقل کند که این مسأله یکی از مهم‌ترین دلایل شیوع بالای زگیل‌های تناسلی به حساب می‌آید.

عوارض زگیل تناسلی در مردان و زنان

ابتلا به عفونت HPV می‌تواند منجر به ایجاد مشکلات سلامتی دیگری نیز در افراد شود. برخی از مهم‌ترین مشکلاتی که ممکن است در اثر ابتلا به این ویروس برای افراد ایجاد شود شامل موارد زیر هستند.

سرطان  از عوارض زگیل تناسلی

اگرچه نمی‌توان گفت عفونت با ویروس پاپیلومای انسانی همیشه منجر به سرطان می‌شود اما ابتلا به این ویروس می‌تواند با انواع مختلفی از سرطان‌ها مانند سرطان فرج، مقعد، آلت تناسلی، دهان و گلو و همچنین سرطان دهانه رحم ارتباط داشته باشد. بهتر است خانم‌هایی که مبتلا به HPV هستند و زنان دیگر، در صورت امکان به صورت منظم از آزمایش پاپ اسمیر استفاده کنند تا بتوانند ابتلا به سرطان احتمالی را پیگیری کنند.

مشکلات بارداری؛ عوارض زگیل تناسلی

در صورتی که مادر باردار مبتلا به زگیل‌های تناسلی باشد ممکن است دچار مشکلات متعددی در بارداری و زایمان شود. در دوران بارداری زگیل‌ها می‌توانند بزرگ‌تر شوند و ادرار کردن را برای فرد دشوار کنند. همچنین وجود زگیل‌ها بر روی دیواره‌های واژن می‌تواند باعث کاهش کشش بافت‌های واژن در هنگام زایمان شوند و در برخی موارد نیز باعث خونریزی در هنگام زایمان شوند. به ندرت این مسأله می‌تواند برای جنین نیز خطرناک باشد. ممکن است نوزادِ مادرِ مبتلا، با زگیل‌هایی در ناحیه گلو و دهان متولد شود.

بیشتر بخوانید: پیشگیری از سرطان؛ اصول و شیوه های کلی

آیا روشی برای پیشگیری از بروز زگیل تناسلی وجود دارد؟

زگیل‌های تناسلی به عنوان یک عفونت مقاربتی شناخته می‌شوند. این به این معنی است که با ایجاد تغییراتی در روابط جنسی خود می‌توانید احتمال ابتلا به این عفونت را کاهش دهید. برخی از مهم‌ترین راهکار‌های پیشگیری از ابتلا به Genital warts شامل موارد زیر هستند.

محدود بودن تعداد شرکای جنسی

ابتلا به زگیل‌های تناسلی در افرادی که چندین شریک جنسی دارند بسیار شایع‌تر است. به همین دلیل نیز بهترین حالت این است که تنها دارای یک شریک جنسی باشید که او نیز تنها با شما رابطه جنسی داشته باشد.

استفاده از کاندوم در طی رابطه جنسی

اگرچه استفاده از کاندوم نمی‌تواند به طور کامل از ابتلا به این عفونت جلوگیری کند اما می‌تواند شانس ابتلا به زگیل‌های تناسلی را به طور ویژه‌ای کاهش دهد. به یاد داشته باشید که hpv می‌تواند مناطقی که توسط کاندوم پوشش داده نمی‌شوند را تحت تاثیر قرار دهد.

واکسیناسیون برای جلوگیری از زگیل تناسلی

واکسن hpv را می‌توان از سن ۹ سالگی برای دختران و پسران تزریق کرد با این حال توصیه می‌شود این واکسن در سنین ۱۱ و ۱۲ سالگی تزریق شود. مهم‌ترین اصل برای تزریق واکسن Hpv این است که فرد قبل از اولین مواجهه جنسی خود این واکسن را دریافت کند. این واکسن را می‌توان به صورت دو دوز یا سه دوز تزریق کرد که فاصله بین آن‌ها حدوداً باید ۶ ماه باشد.

علائم بهبودی زگیل تناسلی چیست؟ 

زمانی که زگیل‌های شما شروع به بهبود پیدا می‌کنند برخی از علائم ظاهر می‌شوند. شما ممکن است چندین مورد از علائم زیر را در هنگام بهبود زگیل‌های تناسلی تجربه کنید.

• کاهش سایز
• تغییر رنگ به سمت رنگ طبیعی پوست
• کاهش قرمزی و التهاب
• کاهش درد، احساس ناراحتی و خارش

انواع روش‌های درمان زگیل تناسلی

در بسیاری از موارد ممکن است زگیل‌های تناسلی به طور خود به خودی از بین بروند با این حال درمان آن‌ها گزینه بسیار بهتری است که از بزرگ شدن و گسترش بیشتر آن‌ها جلوگیری می‌کند و گسترش فعال عفونت را نیز کاهش می‌دهد. برخی از راه‌های درمانی رایج برای زگیل‌های تناسلی شامل موارد زیر هستند.

• الکتروکوتر از روش های درمان  زگیل تناسلی

در این روش با استفاده از جریان الکتریکی زگیل‌ها سوزانده می‌شوند.

• کرایو تراپی؛ روشی برای درمان زگیل تناسلی

در این روش زگیل‌های تناسلی با استفاده از نیتروژن مایع منجمد می‌شوند و از بین ‌می‌روند.

• درمان با لیزر

لیزر رگ‌های خونی داخل زگیل‌های تناسلی را از بین می‌برد و پس از قطع شدن جریان خون زگیل‌های تناسلی از بین ‌می‌روند.

• LEEP مناسب برای درمان زگیل تناسلی

این روش با استفاده از یک حلقه دارای بار الکتریکی انجام می‌شود و پزشک ممکن است از این روش در مواردی مانند از بین بردن زگیل‌های تناسلی ناحیه دهانه رحم استفاده کند.

• داروی موضعی(پوستی)

این دارو‌ها نیز پس از استفاده در ناحیه مورد نظر باعث کاهش و قطع خونرسانی می‌شوند که در نهایت باعث از بین رفتن زگیل‌ها خواهد شد.

• جراحی از روش های درمان زگیل تناسلی

در صورتی که زگیل‌های شما سایز بزرگی داشته باشند یا به درمان‌های دیگر پاسخ ندهند احتمال دارد پزشک با استفاده از جراحی آن‌ها را بردارد.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

در صورتی که با هر یک از علائم زیر رو به رو شوید لازم است سریعاً با پزشک خود در این باره مشورت کنید تا اقدامات لازم را انجام دهید.

• سوزش یا خارش در ناحیه تناسلی
• مقاربت دردناک
• ادرار دردناک
• ترشحات غیر معمول یا بدبو از آلت تناسلی یا واژن
• قرمزی، درد یا تورم واژن یا آلت تناسلی

زگیل تناسلی چقدر شایع است؟

Hpv از شایع‌ترین بیماری‌های مقاربتی به حساب می‌آید که بسیاری از افراد را درگیر می‌کند. ویروس hpv دارای سویه‌های مختلفی است که دو نوع ۶ و ۱۱ آن می‌توانند باعث ایجاد زگیل‌های تناسلی شوند. تخمین‌زده می‌شود در حال حاضر سالانه ۴۰۰۰۰۰ نفر - که بیشتر آن‌ها در اواخر نوجوانی و دهه ۲۰ زندگی خود هستند - به زگیل تناسلی مبتلا می‌شوند. همچنین تقریباً ۷۹ میلیون آمریکایی به HPV مبتلا هستند که نشان دهنده شیوع بالای این بیماری است.

جمع‌بندی
Hpv یکی از شایع‌ترین ویروس‌های مقاربتی است که افراد زیادی را در سرتاسر دنیا درگیر می‌کند. بسیاری از افراد مبتلا به این ویروس ممکن است زگیل‌های تناسلی را نیز تجربه کنند. در واقع ممکن است افراد مبتلا به این ویروس تا سال‌ها اثری از زگیل‌های تناسلی نداشته باشند با این حال عفونت در آن‌ها فعال است و می‌توانند آن را به دیگران انتقال دهند. به محض این که متوجه شدید به این عفونت مبتلا هستید یا اثری از زگیل‌های تناسلی دیدید لازم است سریعاً برای درمان آن‌ها به پزشک مراجعه کنید و شریک جنسی خود را نیز در این باره مطلع کنید.

مورد تایید و بازبینی شده توسط:
دکتر مهران غزالی بینا(فلوشیپ علوم آزمایشگاهی)