Inner Banner
مطالب علمی
امتیاز دهید :

واکسن

واکسن
تاریخ : ۱۳۹۴/۰۳/۱۲ / تعداد بازدید : 1046



هرگونه اقدامي كه به منظور جلوگيري از بروز عفونت و يا تخفيف شكل طبيعي بيماري در فردي با تجويز آنتي‌بادي يا آنتي‌ژن بعمل آيد ايمن‌سازي )واکسیناسیون) گفته مي شود.



واكسيناسيون اقدام بسيارمهم و با ارزشي است كه بوسيله آن با هزينه كم مي‌توان از ابتلاء به بيماريهاي عفوني جلوگيري كرد. با اجراي برنامه واكسيناسيون همگاني در جهان، شيوع بسياري از بيماريهاي خطرناك دربين شيرخواران، كودكان و بالغين كاهش بارزي پيدا كرده است بطوريكه اكنون شيوع بيماريهاي خطيري چون ديفتري، كزاز، سياه سرفه، سرخك و فلج كودكان با واكسيناسيون همگاني با موفقيت كنترل و در بسياري از كشورها عملا به حداقل ميزان خود رسيده است، يا بيماري آبله كه با واكسيناسيون همگاني و پيگيري جهاني ريشه كن شده است.

واكسن چيست؟ 
هر موجود زنده ای، مانند بدن انسان به خودي خود نيروي مقاومت و غلبه يافتن بر ميكروبها را دارد. اين حالت را « مصونيت » مي نامند. اما در برخي از موارد بايد بدن را از خارج كمك كرد، تا چنين مصونيتي را پيداكند. در بسياري از بيماري هايي كه از ويروس پديد مي آيند، اگر انسان يكبار آن بيماري را بگيرد و خوب بشود ديگر در برابر آن مصونيت پيدا مي كند. مثلاً آبله، سرخك و آبله مرغان از بيماري هايي هستند كه اگر يك بار انسان آنها را بگيرد، براي هميشه از آنها مصونيت پيدا مي كند. يعني ديگر آنها را هرگز نخواهد گرفت.
اما بيماري هاي ديگري مانند آنفولانزا ممكن است چند بار به سراغ انسان بيايند.پس براي رهايي از چنگ انها میباید به طور مصنوعي در انسان مصونيت ايجادکرد.
بدين طريق كه ويروس ضعيف شده آن بيماري را به بدن تزريق كرده، انسان را دچار يك حالت خفيفي از آن بيماري مي نمايند. ولي چون اين بسيار ضعيف است، انسان به زودي بهبودي مي يابد و پس از بهبودي كامل براي يك مدت طولاني در برابر آن مرض، مصونيت مي يابد.
واكسن زدن يعني تزريق ويروس ضعيف يك بيماري به بدن.
واكسن داراي ميكرب بيماري است كه البته آنرا ضعيف و بي آزار ساخته اند واكسن از پي تزريق در بدن انسان « پادزهر » درست مي كند كه با ويروس بيماري وارد نبرد مي شوند و آنها را خنثي ميكنند.

در این مقاله که بخش اول از سری واکسیناسیون می باشد به توضیح در مورد زمان تزریق ویا تلقیح هر واکسن و نیز نوع واکسن مربوطه در نوزادان و اطفال خواهیم پرداخت.

آشنایی با زمان و نوع واکسن های تزریقی 

بدو تولد: ب ث ژ - فلج اطفال - هپاتیت ب

2، 3، 6 ماهگی: پنج گانه(سه گانه - هپاتیت ب - هموفیلوس آنفولانزا) فلج خوراکی

12 ماهگی: MMR

18 ماهگی: یادآور اول سه گانه - یادآور MMR خوراکی

6سالگی: یادآور دوم سه گانه - یادآور فلج اطفال -خوراکی


بیماریها و علایم اختصاری واکسن های برنامه گسترش ایمن اسازی

سل: ب ث ژ   BCG

فلج اطفال: پولیو خوراکی   OPV

سرخک، سرخجه، اوریون: سرخک، سرخجه، اوریون  MMR

کزاز: توکسوئید کزاز  TT

هپاتیت ب: هپاتیت ب  Hep.B

توضیحات:

واکسن سه گانه(ثلاث)شامل دیفتری-سیاه سرفه وکزاز میباشد.

واکسن پنج گانه(پنتاوالان): شامل واکسن سه گانه و هپاتیت Bوهموفیلوس انفلوانزا می باشد.

در سن 18 ماهگی و 6 سالگی یاداورسه گانه تزریق می گردد. 


نكات مهم

الف-توصيه مي شود در هنگام دريافت واكسن خصوصاً واکسن سه گانه(ثلاث) يك دوز قطره استامينوفن تجويز و به والدين آموزش داده شود تا در صورت تب يا بيقراري هر چهارساعت آن را  ادامه دهند.

ب- مقدارتزریق ونیز  زمان آن با توجه به شرایط کودک و صلاحدیدپزشک ممکن است تغییراتی داشته باشد.

1-در صورتيكه مابين دزهاي يك واكسن فاصله اي بيش ازمقدار توصيه شده باشد نيازي به شروع مجدد سري واكسيناسيون از ابتدا يا تجويز دز اضافي نيست و بايستي برنامه ايمنسازي را درهر زمان ادامه داد.

2-اگر لازم باشد در يك جلسه واكسيناسيون بيش از يك نوع واكسن تزريق شود بايد در محل هاي جداگانه انجام شود.

 3-اگر كودكي در هنگام دريافت قطره فلج اطفال مبتلا به اسهال شديد باشد و همزمان قطره به او خورانده شود بايستي  يك دز اضافي واكسن با فاصله حداقل  يكماه  دريافت دارد.

4-تغذيه با هر نوع شير، از جمله شير مادر، با خوراندن واكسن فلج اطفال مغايرتي ندارد و لازم نيست كه شير قبل و يا بعد از خوراندن قطره قطع شود . همچنين استفراغ مختصر پس از خوراندن قطره فلج اطفال مسأله مهمي نبوده و نيازي به تجويز مجدد نيست.

5-در كودكان داراي نقص اوليه  سيستم ايمني و كودكان تحت درمان با داروهاي پايين آورنده قدرت دفاعي بدن  نظير كورتيكوستروئيدها و يا كودكان تحت درمان با اشعه، و مبتلايان به لوسمي– لنفوم و سرطانها، استفاده از واكسن پوليو زنده خوراكي ممنوع است و به جاي آن بايد از واكسن كشته تزريقي استفاده كرد.

6-در صورتيكه نوزاد از مادر HbsAg مثبت متولد شده باشد، بايد بطور همزمان « ايمونوگلوبولين » اختصاصي « هپاتيت ب » درعضله يك ران و واكسن « هپاتيت ب» درعضله ران ديگر در اسرع وقت و ترجيحاً در ظرف 12 ساعت پس از تولد تزريق شود. درصورت عدم دسترسي به ايمونوگلوبولين اختصاصي، تزريق واكسن « هپاتيت ب »‌ به تنهايي نيز در ساعات اوليه پس از تولد حدود 70 تا 80 درصد ايمني ايجاد مي كند.این نوزادان بایددرسن 15-9 ماهگي از نظر HbSAg و HbAb كنترل شوند.

7-توجه کنیدسرماخوردگی جزیی مانعی برای اجرای واکسیناسیون نمی باشد؛ولی در صورت علایم شدید بیماری مثل تب بالا ،بی حالی شدید ،اسهال و استفراغ واکسیناسیون بایستی تا بهبودی کودک به تاخیر افتد.

تهیه کننده: آقای پژمان زهره وند


آخرین اخبار



ارسال نظر
captcha
ارسال نظر
captcha
ارسال نظر