تغذيه و پيشگيري از سرطان

سرطان سومين عامل مرگ و مير در ايران است.

سالانه بيش از 70000 مورد جديد سرطاني در كشور اتفاق ميافتد.

انتظار ميرود بروز موارد سرطاني در دودهه آينده به  دو برابر افزايش يابد.

يك سوم مرگ و مير ناشي از سرطان با نوع  تغذيه و سبك زندگي  ارتباط دارد.

رابطه مواد غذايي و سرطان :

رژيم غذايي سالم و تركيب مناسب مواد غذايي خطر ابتلا به بسياري از سرطان ها را كاهش مي دهد.

هزاران ماده شيميايي در يك رژيم غذايي متعارف وجود دارد كه حاوي مواد مهار كننده و تقويت كننده  روند ايجاد سرطان هستند.

عوامل پيشگيري كننده نقش مهمي در كاهش خطر ابتلا به سرطان دارد.

عوامل تقويت كننده احتمال بروز سرطان را افزايش مي دهند.

تركيب مناسب مواد غذايي ميتواند خطر ابتلا به سرطان راكاهش مي دهد.   

انتخاب يك رژيم غذايي سالم و مصرف روزانه دو سوم مواد غذايي گياهي و يك سوم مواد غذايي حيواني ابزار مهمي در پيشگيري از سرطان است.

 عوامل پيشگيري كننده عبارتند از :

فيبر موجود در مواد غذايي :

فيبر ، در لايه بيروني غلات كامل (سبوس نگرفته ) ، ميوه ها (گلابي ،سيب ،موز،تمشك )،ميوه هاي خشك (آلو خشك ،انجير ،خرما ،كشمش ،يا زرد آلوي خشك ) ،سبزيجات ،حبوبات (عدس ،نخود ،لوبيا ) ،خشكبار و دانه ها وجود دارد. رژيم غذايي با فيبر زياد ميتواندخطر ابتلا به سرطان را كاهش دهد.

 سبزيجات برگ دار به رونگ سبزه تيره :

سبزيجات  برگ دار به رنگ سبزه تيره مانند كاهو ،كلم پيچ ،اسفناج و برگ چغندر داراي مقدار فراواني فيبر غذايي ، فولات ،و كاروتنوئيد مي باشند. علاوه بر اين سبزيجات برگي تيره رنگ حاوي ويتامين k  هستند كه به محكم شدن استخوان ها كمك ميكنند و از طرفي ميتوانند از بدن در برابر سرطان هاي دهان ،حنجره ، لوز المعده ، ريه ، پوست  و معده محافظت كنند.

مواد غذايي رنگي :

ميوه ها و سبزي جات سرشار از مواد مغذي هستند كه با سرطان مبارزه ميكنند و هر چه پر رنگ تر باشند، مواد مغذي بيشتري در بر دارند. اين مواد غذايي در رسيدن به وزن مناسب و حفظ آن مفيد هستند و از اين طريق خطر سرطان را كاهش ميدهند . اضافه وزن و چاقي ، خطر سرطان هاي روده بزرگ ، مري  و كليه را افزايش مي دهند . در طول روز حداقل پنج وعده    ه ميوه و سبزي مصرف كنيد.

آنتي اكسيدان ها :

براي كمك به مبارزه با راديكال هاي آزاد (مواد شيميايي كه در فرايند پير شدن نقش دارند ) بايد غذاهايي بخوريد كه سرشار از آنتي اكسيدان هستند . انتی اكسيدان ها در سبزيجات  و ميوه هاي رنگي مانند انواع توت ،شلغم و گوجه فرنگي يافت ميشوند . به منظور كاهش خطر ابتلا به سرطان و بيماري قلبي ،رژيم غذايي روزانه بايد شامل حداقل 5 سهم ميوه و سبزيجات باشد.

استفاده از لبنيات كم چربي يا بدون چربي ميتواند بهترين انتخاب براي رژيم غذايي باشد. لبنيات غني شده با ويتامين D نيز ميتواند به افزايش ميزان جذب كلسيم توسط بدن و كاهش خطر سرطان هاي روده بزرگ و پستان كمك كند.

عوامل تقويت كننده احتمال بروز سرطان عبارتند از:

چربي موجود درغذا :

 رژيم غذايي پر چرب ،حاوي چربي هاي اشباع شده (جامد) يكي از عوامل بروز سرطان پستان و روده بزرگ است.

برخي از مواد غذايي حاوي چربي هاي اشباع شده عبارتند از: روغن جامد  ، كره ، خامه  ،سس ها ، شيريني جات ، شكلات و گوشت قرمز.استفاده از رژيم غذايي كم چرب و چربي هاي اشباع نشده مايع مانند روغن زيتون ،روغن افتاب گردان و روغن كنجد ميتواند خطر ابتلا به سرطان را كاهش دهد.

     از بين اين مواد ،گوشت قرمز و گوشت فرآوري شده از عوامل خطر زا مربوط به سرطان  مي دهد.

شكر:

   مصرف شكر مقدار كالري دريافتي را افزايش داده و در افزايش وزن و چاقي نقش دارد. اضافه وزن يكي از عوامل خطر سرطان است.

مصرف مشروبات الكلي :

سرطان دهان ، گلو ، حنجره ، مري ، كبد و پستان با نوشيدن مشروبات الكلي ارتباط دارند.

بهتر است بدانيم :

پتانسيل ضد سرطاني چاي: چاي به ويژه چاي سبز ممكن است يك ماده ضد سرطاني باشد . در برخي مطالعات آزمايشگاهي چاي سبز رشد سرطان را در روده بزرگ،كبد،پستان  و سلول هاي پروستات كند كرده و يا مانع رشد سرطان شده است البته بايد توجه داشته باشيد مصرف چاي داغ با افزايش خطر سرطان مري همراه است و زياده روي در مصرف چاي ممكن است موجب كندي حركات روده شود.

به مكمل ها متكي نباشد: ويتامين ها مي توانند به محافظت از بدن در برابر سرطان كمك كنند،اما به شرط انكه از مواد غذايي بدست ايند . دريافت مواد مغذي ضد سرطان از طريق مواد غذايي مانند خشكبار ،ميوه ،و سبزي جات برگي سبز رنگ بسيار بهتر از بدست اوردن انها از مكمل ها مي باشد.

روش پخت غذا:

نحوه پختن غذا از نظر ميزان خطري كه به وجود مي آورد اهميت دارد. سرخ كردن ، كباب پز كردن و پختن با شعله آتش در درجه حرارت بالا باعث تشكيل مواد شيميايي ميشود كه ميتواند خطر سرطان را افزايش دهند. در ديگر روش هاي پخت غذا مانند آب پز كردن،ارام پختن يا بخار پز كردن،تعداد كمتري از اين مواد شيميايي به وجود مي ايند به هنگام آب پز كردن گوشت بايد به ياد داشت كه مقدار زيادي سيزي جات مفيد به آن اضافه شود.

تهیه کننده: سمیرا تیر